Wenen heeft prachtige klassieke gebouwen, een operahuis, geschiedenis! Maar de Weners zijn ook wereldkampioen chagrijnen.
Toen mijn moeder vorig jaar 80 werd had een wens: ze wilde nog een keer op vakantie. Dat werd Noorwegen (zie hier). Toen we dit jaar zeiden dat we nog nooit in Wenen waren geweest, zag ze dat óók wel zitten. Afgelopen week was het zover.
Wenen: majestueus & chagrijnig
Wat wiste ik van Wenen? Muziekstad (Staatsoper), De oude keizerlijke hoofdstad met pompeuze gebouwen. Schnitzels en koffie-cultuur. En een gay sauna die er kennelijk mocht wezen. Meer wist ik niet.
Welnu: Wenen heeft een overvloed aan monumentale gebouwen, paleizen, woonblokken met veel tierelantijntjes. Daar moet je van houden. En dat kan gezellig zijn. Maar dat was het niet echt vond ik. Wat ook niet hielp was dat alle trottoirs geasfalteerd waren, hele stadsblokken zonder groen (al begint men wel mondjesmaat wat asfalt te wippen), en het was extreem schoon. Een stad moet wel leven wil die mij pakken, zeg maar.
En dan de mensen, die maken de stad, toch? Dat was de volgende hobbel. Het viel me al snel op dat de Weners erg kortaf waren, men verspilt geen enkele onnodige lettergreep. En echt vriendelijk kon ik hen ook niet noemen. Het viel des te meer op omdat nogal wat mensen die duidelijk niet oorspronkelijk uit Wenen kwamen, het wél lukte om vriendelijk te antwoorden. Toen ik het aan een Braziliaanse gay vroeg (de zegen van Grindr: je komt in contact met lokalo’s), zei hij:
Wenen is de mooiste hoofdstad ter wereld, maar draagt ook de titel van de meest chagrijnigste.
Nou, dat zocht ik even op voor u, en wat blijkt? Zeker voor wat betreft dat tweede had hij gelijk. De Weners hebben een reputatie op dat vlak, lees het artikel met de titel ‘De donkere kant van Wenen – 5 regels tegen chagrijnigheid’. Nog niet overtuigd, kijk dan bij de BBC. Ik bleef het halsstarrig proberen, maar weerstand bieden bleek zinloos.
Dan is er ook nog een taalbarrière. Want met standaard-Duits ben je niet altijd verstaanbaar, en omgekeerd moest ik soms ook om een herhaling vragen. Sommige woorden doen dan weer erg Nederlands aan, en voor sommige heeft men echt andere woorden: zoals bijvoorbeeld de Oostenrijkse Erdäpfel versus de Duitse Kartoffel.
Openbaar vervoer & meer
Voordat u nu denkt: laat u maar mijnheer, het hoeft niet meer: Wenen heeft zeker ook mooie kanten. Eén ervan is de bereikbaarheid. Het begint al met de Airport Express, waar je op de terugweg op het stations al je koffers kunt inchecken. Er is een uitgebreid netwerk van openbaar vervoer dat bussen, trams, metro’s en S-Bahn omvat. Je hoeft nooit ver te lopen, heel handig als je op pad bent met je moeder van 81, of als je niet van die hippe heupen hebt zoals ik.
Oud materieel rijdt nog, en waarom zou je ze wegdoen als het nog prima functioneert (Ja dan, niet toch, RET?). Wil je écht oude bussen en trams zien, ga dan naar het Transport Museum Remise, dat is de moeite waard. Men schuwt niet om de donkere jaren veertig te duiden. Het museum is interactief, ook leuk voor overjarige kleuters als ik: je kan in een metro-simulator plaatsnemen.
Meer: sociale woningbouw
Ook mooi om te zien dat Wenen de sociale woningbouw koestert. Zie hier een voorbeeld uit de jaren twintig van de vorige eeuw. En men is er trots op dat het de neo-liberale wind heeft weerstaan. Nog altijd investeert de stad in sociale volkshuisvesting, zoals afgelopen week te lezen was in de Volkskrant.
Verplichte vegan kost: schnitzel
Wie Wenen zegt, zegt Wiener Schnitzel. Maar hoe zit het met de vegan variant? Nou, hier had the Compassionate Snob al goed voorwerk gedaan: een heuse plantaardige schnitzel-vergelijking. Speciaal voor mensen die met carnivoren op stap zijn, zijn óók de restaurants met vleesgerechten meegnomen. Veel Weense restaurants hebben een behoorlijk vegan aanbod, vaak in een speciale sectie op de menukaart.
Dit bracht ons naar Weingut Feuerwehr in Heiligenstadt aan de rand van Wenen, waar we bediend werden door obers in bevallige klederdracht (van die leuke tuinbroekjes met blote kuiten). Ik was blij dat ik man- en moederlief had laten kiezen, dan kon deze vegan snob er achteraf niet op worden afgerekend. Míjn schnitzel smaakte heerlijk (de gebakken aardappels ook), maar over de vleeschvariant waren mijn disgenoten niet te spreken.
De beste vegan gerechten at ik in Bierosophie, de naam verraadt het al een beetje: (streek-)gerechten met bier in de hoofdrol. Ook hier veel plantaardige gerechten, en ook hier weer een Oostenrijks taaldingetje. Want wat men in Duitsland Flammkuchen noemt, heet hier Feuerfleck. Het smaakte even lekker. Voor de verandering erg vriendelijke Oostenrijkse bediening.
We aten ook in de Wener variant van het COC, daarover hieronder meer, en dan ook meer over Savoy. Zie de linken in voorgaande zin voor de foto’s. En voor het overige was Happy Cow dit keer een goede reisleider.
Schwul in Wien
We zijn niet uitgebreid de hort op gegaan in Gay Wien, maar Kaiserbründl Herrensauna moesten we wel proberen. Een paleisje op zich, erg druk en je loopt er zo naar binnen. Ik kan het aanbevelen.
Bij U-Bahn-Station Pilgramgasse viel mijn oog op een kleurrijk beschilderde gevel met opschrift Lesben & Schwulenhaus. Men serveerde ook avondeten mét vegan keus. Waarom niet geprobeerd? En zo werden we hartelijk welkom geheten door de prachtige dame uit Brits Guyana (dat verklaarde het warme welkom) met Nederlandse achternaam. Het eten werd geserveerd door een jongedame uit Litouwen die nog in Rotterdam had gewoond (“Ik mis de vegan shoarma van Albert Heijn!”). Ook zij miste der Wiener Grummel. Al met al een gezellige boel daar met erg veel roze neonlicht, wat de kleur van de foto’s verklaart.
Het OV-bedrijf weet ook raad met de regenboogvlag (zie hier, ‘We ride with pride). En verder zijn we nog in de Eagle geweest, maar een speciale vermelding is er voor Savoy.
Het originele etablissement was veel groter, wanneer het een gay koffiehuis is geworden weet ik niet, maar in LHBTQIA+land is het toch een bijzondere zaak. Savoy past in de Weense traditie van de koffiehuizen én heeft een overwegende gay klandizie. Daarnaast kan je er eten, en als er meer lesbo’s zouden komen stond er waarschijnlijk wél meer vegan op de menukaart. Die boude stelling durf ik wel aan.
Cultuur in Wenen
Wat die Poolse paus hier doet, leest u verderop, want eerst is het tijd voor opera. Want één ding was zeker toen we besloten naar Wenen te gaan: we reserveren plaatsen in de Wiener Staatsoper. Een imposant gebouw dat zwaar te lijden heeft gehad van een bombardement, maar in de jaren vijftig van de vorige eeuw weer is opgebouwd.
Dat was een belevenis, te meer omdat we in vol ornaat een dag te vroeg op de stoep stonden voor de opvoering van Don Giovanni. Het was de moeite waard, prachtige enscenering, mooie zang en dito orkest. We zaten al vroeg in de zaal zodat we al het volk zagen binnenstromen. Druk selfies makend (wij ook hoor), de één echt chique, de ander wannabee chique. Heel veel toeristen. Maar het mocht de pret niet drukken.
Moederlief ging met manlief een dagje naar Schloss Schönbrunn, voor het ware Sissi-gevoel en nóg meer toeristen. Gelukkig hebben we de foto’s nog en was ik niet van de partij. Voor de Lipizzaner paardjes hadden we een eindstation om de hoek, dus die kon ik ook overslaan.
Wat ik niet kon overslaan was een gebouw ontworpen door Hundertwasser, zie hier. En ook de energiecentrale annex afvalverbrandingsoven (foto bovenaan dit blog) is van zijn hand.
Twee worstelende pauzen
Van boven meende ik al het gezicht van Karol Wojtyła te herkennen in de ‘bovenliggende partij’ worstelende oude heren. En verhip, eenmaal met mijn neus voor het sculptuur van Virgilius Moldovan bleek hij ruggelings getild te worden door zijn opvolger en ijdeltuit Joseph Ratzinger. Zie hier de foto van het sculptuur met beide pauzen. Vooral Ratzinger, toch berucht vanwege zijn kledingkeuze waar menig drag queen zich niet voor zou schamen, wordt hier mooi teruggebracht tot menselijke proporties. Te zien in museum Albertina Klosterneuburg, te bereiken met de S-Bahn.
Albertina Klosterneuburg heeft een mooie collectie hedendaagse kunst, van sculpturen tot schilderijen en pop art. Er zijn meerdere vestigingen dus ik kan enkel over die in Klosterneuburg vertellen. Indrukwekkend vond ik het laatste werk van Sasha Okun getiteld ‘The Gate Of Justice’.
Mijn energieniveau te beroerd om in vijf volle dagen een volledig beeld van cultureel Wenen te krijgen. Maar we hebben ons best gedaan, en als ik het zo terug lees wordt ik alsnog moe… Ga vooral, en oordeel zelf!
En omdat ik het te hilarisch voor woorden vind, weliswaar geheel buiten de orde, hier de beroemde meme:
