Immuungecompromitteerd. Weer wat geleerd dankzij een vraag van een studerende dochter. 20 jaar verbonden in vogelvlucht.

Niet mijn dochter natuurlijk, maar die van een ander. Tot mijn schrik had ik bijna twee studerende dames in huis. Eén puber en een jongvolwassene. 

Student 1, een geschiedenis

We schrijven juni in het jaar 2000. Ik bel mijn zus, die op dat moment 9 maanden in blijde verwachting is: het is zo, positief. Komen jullie ook naar Heesch*? Waar ik al lang rekening mee hield, en wat ik ook steeds met mijn zus heb gedeeld bleek zo. Hiv had nog een behoorlijke impact op dat moment, ondanks de nieuwe combinatiepillen.

Iedereen – zeker overbezorgde ouders – had nog die akelige beelden in het hoofd van broodmagere mensen met grote zwarte vlekken op hun huid. Daarom gingen we samen op pad. Zus met man vanuit Nijmegen. Ik met man vanuit Rotterdam.

Ik had ‘de’ test net zo lang naar voren geschoven totdat er voldoende werkende medicijnen waren. Ondanks de mededeling dat hiv/aids geen doodsvonnis meer was zag ik mijn beide ouders huilen. Mijn moeder had ik ingecalculeerd maar mijn vader zag ik voor het eerst huilend de kamer verlaten. Een man mag immers niet huilen. Of je mag het niet zien.

Drie maanden later ging eindelijk de telefoon: weeën. Ik spoedde me naar het station en nam de trein naar Nijmegen. In het ziekenhuis zag ik haar voor het eerst: mijn nichtje. Vanaf het eerste moment hebben mijn zus en zwager mij als vanzelfsprekend haar laten knuffelen, zoentjes geven. Dat was helemaal niet vanzelfsprekend in die tijd. Emotioneel als ik ben schoot ik telkens vol als ik haar zag. Zoveel liefde van alle kanten. En dankbaarheid.

Zo zal mijn hiv zo lang als ik leef verbonden blijven met de geboorte van mijn nichtje Mejin.

Zij en haar broertje logeerden al vrij snel regelmatig bij ons en zo werd de sterke band die ik met mijn zus heb als vanzelf even hecht met haar kinderen. Met mijn zus en zwager zijn wij open over alles, en dat zette zich ook voort met hun kinderen.

Mijn zwager werd ziek, en nog zieker van de therapie. En niet heel lang nadat mijn neefje geboren was brak één van de donkerste dagen uit mijn leven aan: mijn zus had borstkanker en het zag er niet goed uit. Nu beide ouders ziek waren betekende dat alle hens aan dek voor mijn moeder en mij.

Poepluiers en De Drie Biggetjes staan me nog helder voor de geest, maar we deden het vanzelfsprekend.

Toen ze 12 werd vroegen we of we haar mee mochten nemen naar een stad naar keuze. Het werd Londen. Een heisa bij de Britse douane op station Brussel Zuid want we hadden geen toestemmingsverklaring van haar ouders bij. Ik zag ze denken: wat moeten die twee heren van in de veertig met een Aziatisch uitziend meisje? Na wat paniekerige telefoontjes over en weer kwamen de benodigde documenten binnen en mochten we de trein in.

Op de eerste dag belandden we via via in een hiv-kliniek want ik was voor het eerst in mijn leven als immuungecompromitteerd patiënt mijn pillen vergeten…

Zelf zong en danste ze bij een musicalgezelschap, dus op West End gingen we samen naar de musical Mama Mia. We zaten in the big wheel, liepen door Soho – Chinatown én Gay Village ineen – en samen probeerden we te ontdekken wie homo was en wie niet. Uiteraard nam ik haar mee naar de kleurrijke markt in Brixton en gingen van vegetarisch restaurant naar vegetarisch restaurant. Als een volleerde moederkloek verloor ik haar geen seconde uit het oog. 

Toen haar broertje 12 werd mocht hij ook kiezen, daarover een andere keer. Ze werden ouder, de logeerpartijen weliswaar minder frequent maar bleven. In 2017 zijn we met de kinderen naar Azië gegaan. Wat een voorrecht dat je met de kinderen van je zus en zwager zo ver en lang op reis mag.

Het was een onvergetelijke vakantie, waar maar weer eens bleek hoe goed onze band is. Gesprekken op een veranda tijdens een tropische bui. Open, bijna alles was – en is – bespreekbaar.

Toen was ze achttien en zat ze in haar laatste jaar VWO. Een jaar later slaagde ze en nam een tussenjaar om te reizen. Ze had hard gewerkt en goed gespaard. Het werd Azië en niet helemaal toevallig besloot ik dezelfde dag op Bangkok te vliegen zodat ik de eerste dagen in de buurt was.

Weer kregen we slecht nieuws van het thuisfront en ik besloot haar op te zoeken in Saigon/Ho Chi Minh Stad. Corona was een spelbreker: hotel en busticket moest ik annuleren want Vietnam had de grens gesloten. Ik ging naar Battambang voor een vrijwilligerstraining en mijn nichtje reisde door naar Indonesië. Ondertussen bleven we in contact. Meer landen gingen dicht, hoe het thuis zou gaan was onvoorspelbaar en hoe fijn was het dat we in dezelfde tijdzone zaten.

We wilden allebei naar huis, dat was duidelijk. Voor het eerst besefte ik dat ik als volwassene met haar in gesprek was. Over de innerlijke strijd tussen de reis van haar leven en dichtbij familie willen zijn. Ik had geen twijfel dat ze de juiste beslissing zou nemen.

Onderweg in een busje op de hobbelige weg van Battambang naar Phnom Penh was ik afwisselend met mijn zus in Nederland en mijn nichtje in Indonesië in overleg over haar terugreis. Het was spannend maar het lukte. Spoedig daarna kon ook ik terug naar Nederland in lockdown.

Na lang wikken en wegen besloot ze aan de UvA te gaan studeren: culturele antropologie, een prachtstudie. Op kamers in Amsterdam is het doel. Maar tot die tijd is mijn werkkamer haar slaapkamer wanneer ze fysiek college heeft. Mi casa es su casa.

Student 2, immuungecompromitteerd

De dochter van een goede vriendin van mijn zus studeert sinds een paar weken in Rotterdam en de vraag was of ik haar wat wegwijs kon maken in de stad. Maar al snel kwam de vraag of ze bij ons kon overnachten. Dat kwam ongelegen en dat begreep ze gelukkig. Mijn zus legde het haar vriendin uit – die huisarts is – en die zei: ik snap wel dat je broer als immuungecompromitteerd persoon niet zit te wachten op een losbollige puber in coronatijden.

We houden het bij één student.

* eerder schreef ik Oss, maar mijn ouders woonden op dat moment nog in Heesch