Waar hetero’s in Surabaya in de hoerenbuurt ‘Dolly’ aan hun trekken komen is het voor gays (én verliefde heterostelletjes) lastiger.
Aangepast op 17 augustus 2020: Soerabaja vervangen door het Indonesische Surabaya.
Seks in Surabaya
Eerder schreef ik al kort over ‘Dolly’. Dat is in de volksmond de naam voor de hoerenbuurt van Surabaya. Dat het überhaupt bestaat in alle openheid is al verrassend in het overwegend islamitische Indonesië. Maar niet lang meer, de overheid (toch echt door het volk gekozen) gaat binnenkort een einde maken aan die openlijke bandeloosheid. Dolly gaat plat zogezegd.
Het is natuurlijk een illusie te denken dat een overheid door het slopen van een hoerenbuurt prostitutie en andere onwelgevallige seks uitbant. Verboden seks vindt zijn weg wel, hoe dan ook. Het wordt er alleen niet veliger op. Laat staan fijner. En daar kunnen lhbt’s hier over meepraten. Ook voor jonge heterokoppeltjes is het not done om te zoenen voor het huwelijk of in het openbaar te flikflooen, dus die zoeken ook de afgelegen plekken op. Maar zij kunnen in elk geval later nog legaal hun liefde consumeren.
Via de sociale homo-apps ben ik in contact gekomen met enkele homo’s en met één ervan ben ik op stap geweest. Dat viel nog lang niet mee. Want homo zijn in Surabaya (mijn enige referentiekader in Indonesië tot nu toe, buiten het veel vrijere Bali), dat betekent een dubbelleven leiden.
Met mijn homoradar herken ik ze wel op straat. Ze kijken je wat langer aan, wat dieper in je ogen ook. Soms wordt er gelachen of gesjanst. Maar daar blijft het dan bij. Ook lesbiënnes zie ik soms, al sjansen die begrijpelijkerwijze niet met me. Dus wat hen betreft moet ik het van mijn inschatting hebben.
Terug naar mijn avonturen in het verborgen Javaanse homoland. De grote winkelcentra zijn populaire afspreek- en ontmoetingsplekken voor homo’s. De eerste avond sprak ik dan ook af in Tunjungan Plaza. Omdat ik lang moest wachten kon ik mijn ogen goed de kost geven. Je ziet behoorlijk wat overduidelijke nichten en een enkele wat ik voor het gemak maar even short hair noem. Dames met kort haar. Wat vooral opvalt is dat de omgang in het dagelijks leven van mensen met en zonder hoofddoek bijzonder ontspannen is. Ook met de vrouwelijker mannen. In Bali zag ik zelfs een meisje met een hoofddoek werken in een homobar, en ook onder de bezoekers zag ik ze geregeld in het publiek bij een travestieshow.
Maar goed, daar was-tie dan: Joes, 22 jaar. Woonde bij zijn oma, had zijn ouders al jaren niet gezien of gesproken. Bij oma thuis was hij uit de kast, voor haar was het blijkbaar geen probleem. Wat niet wil zeggen dat hij iemand mee naar huis kon nemen. Al slenterend door het winkelcentrum spraken we met elkaar. Op een zeker moment gingen we op een vreetplein (diverse restaurants met een gezamenlijk terras) zitten. Schuin achter Joes zaten vrienden van hem. Eentje was me wel opgevallen. Volgens Joes zaten ze behoorlijk irritant te doen richting ons. Dat was me dan weer niet opgevallen. Waarmee maar gezegd dat opvallen één is, maar al te openlijke tekenen van affectie of expliciet nichterig gedrag wordt niet op prijs gesteld. Al dan niet uit angst.
We verkasten naar een rustiger plek. Op mijn vraag waar homo’s dan naar toe gingen als ze meer privéruimte nodig hadden stelde hij voor naar een karaoketent te gaan. Karaoke als dekmantel voor dingen die in het openbaar niet kunnen. In Cambodja is een karaokebar eigenlijk een hoerentent. Omdat prostitutie verboden is noem je het karaoke en als je maar genoeg smeergeld betaalt, dan knijpt de politie een oogje dicht.
In Surabaya is de karaoke bijna een geïnstitutionaliseerde vorm om ontmoetingen die in het openbaar niet kunnen of niet zijn toe gestaan. Dus: veel verliefde m/v stelletjes waarvan de v niet zelden een hoofddoek draagt. En homo’s. En met zijn tweeën in een 6-persoons cabine waarvan alleen de deur enkele strookjes glas zicht gaven op wat binnen gebeurt. Vertrouwen is goed, controle is beter.
Het is ook weer niet de bedoeling dat alle teugels losgaan. En er moet wel gezongen worden. Dat hebben we dan ook gedaan. Ik had de avond van mijn leven. Omdat ik toch in Surabaya was zocht ik op ‘Anneke Grönloh’, en jawel: Surabaya in het Indonesisch. En ook Paradiso, met begeleidende beelden van Amsterdam. En omdat ik het niet kon laten: ik heb ook Maywood en Albert West gevonden. Geen Pussycat helaas. Maar dit alles geheel terzijde.
We namen afscheid en de volgende dag trof ik hem weer. We moesten verder, want dit was nog onschuldig vermaak.
Het pretpark
’s Anderendaags dus weer afgesproken met Joes. We zouden een toertje doen op de brommert. Ofwel de motorrrbike zoals ze hier zo mooi met rollende r zeggen. We gingen op weg naar een rustige plek waar sommigen zo’n nood aan hebben. Na een rit van ongeveer 40 minuten kwamen we aan bij een enorm complex van vertier, met nepkastelen (“Kasteel new”). Een soort Efteling, maar stukken slechter gedaan en zonder adembenemende attracties. Ik betaalde IRP 10.000,- (€0,64) entree. Ook een stuk goedkoper dan de Efteling.
Het was een uitgestrekt park, grenzend aan zee met lanen met bankjes, overdekte half open galerijen waar gegeten kon worden en overal loslopende paarden en opvallend veel poezen. Alhoewel ik het redelijk rustig vond, zag je her en der stelletjes beschaafd verliefd zitten te wezen in het donker. Ook waren er nog kleine eetkraampjes open en aan zee, verrassend, een groot Hindoebeeld (naar mijn inschatting, Joes noemde het een Boeddhabeeld). Oordeel zelf (foto hierboven).
Maar de kers op de appelmoes was wel het Mini Motel. Joes reed er wel drie keer langs voordat hij het terrein opdurfde. Er stonden mensen te wachten om naar binnen te gaan. Blijkbaar was het voor homo’s nog lastiger om hier gezien te worden dan voor heterostelletjes. Voor de prijs van IRP 70.000,- (€4,48) mochten we naar binnen. Een zeer groezelige kamer met natte cel. Kapotte airco, één fel brandend peertje aan het plafond, slierten spinrag aan de muren en een vies oud bed. Daar moet je het mee doen als homo die niet zelfstandig woont en af en toe menselijke warmte wil.
De toer was nog niet ten einde. Volgende halte: Pattaya. Het Dolly voor de homo’s. Niet veilig voor toeristen, maar met mijn gids langs de rafelrandjes van Surabaya durfde ik het wel aan. Pattaya is een donker met klinkers verhard pad (nog zoiets dat aan Nederlnd doet denken) langs de rivier. In Nederlands homojargon ook wel de baan genoemd. In de krant schrijft men dan over een homo-ontmoetingsplaats.
En inderdaad, in het donker stonden, hingen en zaten tientallen mannen en jongens naast, danwel op hun brommer te praten. Contact te leggen. Zoals op zoveel plekken was ik hier de exotische uitzondering. Maar ik was even niet in de aanbieding. Veel meer was er niet te zien in Pattaya. Ik vermoed dat hier de afspraakjes werden beklonken en elders werden omgezet in daden.
De trein van Surabaya naar Jogjakarta
Dit verhaal tik ik half liggend in een veel te lage treinstoel onderweg van Surabaya naar Jogjakarta, hier meestal aangeduid als ‘Yogya’. In de Eksklusif-klasse, de hoogste van 9 klassen. Een reis van circa 5 uur voor omgerekend € 5,50. In een hele oude dieseltrein op enkel spoor. Maar het werkte en we hadden airco, en werkende stopcontacten.
Tot zover Surabaya, ik vond het bijzonder het Nederlands erfgoed gezien te hebben, maar wat ligt het er belabberd bij.
Nu is Surabaya vooral een zakenstad, uitgebreide laagbouw, veel verkeer, lelijke nieuwbouw, weinig aantrekkelijk voor toeristen. Een gemiste kans gezien het culturele erfgoed dat nu onder je ogen afbrokkelt. Misschien ligt hier een kans voor Nederland en de UNESCO?
Reageren?