Aids is niet overal iets uit het verleden. Bij Stichting Untenu worden we een paar keer per jaar geconfronteerd met onnodig overlijden.
Aids in Cambodja, nog altijd
Untenu had vorige week al evenveel hulpverzoeken ontvangen als in het hele jaar 2016. De dag voor Rotterdam Pride hoorde ik dat een jonge gast van 27 jaar overleden was aan de gevolgen van aids. Dezelfde jongen die onze vrijwilligers in Cambodja die weken geleden ziek aantroffen en met ons geld hadden laten opnemen in het ziekenhuis. Hij heeft het niet gered.
En hoewel elk mens dat overlijdt aan de gevolgen van aids in deze tijd een te voorkomen dood zou moeten zijn, en elk sterfgeval waar ik als voorzitter van Stichting Untenu mee geconfronteerd word mij aangrijpt, was deze weer een hele wrange. En niet alleen omdat we als team alles hebben gedaan om hem te redden. Dat is ons werk. Maar hij was nog zo jong.
Ik krijg beelden te zien die u niet te zien krijgt. Simpelweg omdat ze de privacy van het slachtoffer aantasten. Daarbij zijn ze vaak erg confronterend. Cambodjanen zijn wat dat betreft heel open, maar hier in Nederland houden we ons aan onze normen. Maar ik kan u verzekeren dat het aangrijpt.
Deze jongen had een verleden als sekswerker. Nu ik het allemaal wat heb laten indalen bekruipt me meer en meer het gevoel dat deze jongen is overleden voor de lusten van rijke mannen die als sekstoerist Thailand bezoeken.
Op zich niks mis met seks, en ook betaalde seks is onder bepaalde omstandigheden niet per se slecht. Maar ik neem u mee naar de omstandigheden waaronder deze jongen zich genoodzaakt moet hebben gevoeld om vanuit Cambodja naar Thailand te reizen om daar zijn brood te verdienen als sekswerker.
Hij kwam van het platteland. Verstoten door zijn ouders vanwege zijn seksuele voorkeur. Het leven op het platteland in Cambodja is bepaald geen vetpot. Niet voor niets trekken jongeren massaal naar de grote steden. Of naar het buitenland. In de grote steden staan kledingfabrieken waar tegen een karig loon en onder slechte omstandigheden onze dure merkkleding wordt gemaakt. Ik zeg het nog maar eens: het maandloon bedraagt rond de €130,- per maand. En dat is dus beter dan een bestaan op het platteland.
Anderen – zoals deze jongen – vertrekken naar het buitenland. Soms naar Korea om in fabrieken daar te werken. Ver van huis, maar het verdient wat beter. Of als hulp in de huishouding in Maleisië en nog verder weg. Jongens kiezen soms voor een bestaan op zee. Niet zelden worden de huishoudelijke hulpen en de vissers als slaven behandeld.
En er zijn jongens en meisjes die gaan naar één van de grenssteden waar casino’s staan (en dus ook de prostitutie welig tiert). Maar meer verdien je als sekswerker in Thailand. Ik hoor het ook wel eens als ik iemand vertel van ons werk daar, dat er heel veel Cambodjaanse jongens werken in Pattaya en Jomtien.
Dat brengt me terug bij de jongen die vorige week op 27-jarige leeftijd overleed aan de gevolgen van aids. Ook hij ging naar Pattaya om geld te verdienen als sekswerker. De kans dat dat met een werkvergunning was is zo goed als 0. Geen rechtsbescherming en dus kwetsbaar. En waarschijnlijk daardoor ook goedkoop. Dan doe je dingen voor je klanten die anderen wellicht niet doen.
De kans dat hij in Patttaya hiv heeft opgelopen is groot. Hij ging terug naar zijn geboorteplaats, maar kon niet terecht bij familie. Het is niet uitgesloten dat er ook sprake is van een drugsverslaving waardoor hij op een gegeven moment stopte met het nemen van zijn hiv-remmers. Het zou me onder de gegeven omstandigheden niet verbazen.
Het kan ook uit pure armoede zijn geweest dat hij voor de keuze stond: eet ik vandaag wel wat of besteed ik die dollar om mijn maandvoorraad medicijnen op te halen.
Hoe dan ook: eind augustus wordt hij zo verzwakt gevonden in een hut dat hij direct moest worden opgenomen. De vrijwilligers brachten hem met geld van Untenu naar het ziekenhuis in Battambang, gaven hem eten en drinken en even leek hij op te krabbelen. Totdat afgelopen week hij toch nog overleed. Aan de gevolgen van aids. Ik zeg het nog maar een keer.
En onze vrijwilligers deden opnieuw een beroep op ons, nu om bij te dragen in de kosten van de uitvaart. Toen kreeg ik wat schokkerige video’s en enkele foto’s binnen van de Boeddhistische ceremonie.
Daar lag hij, zijn verweerde gezicht werd nog even gestreeld door iemand alvorens de kist werd gesloten. Op de doodskist stond een foto van hem in betere tijden. Wat was hij mooi. Wat was hij jong. En wat was dit onnodig.
Jan
1 okt 2017Het lijkt me verstandig te zijn terughoudend te zijn met intuïtieve duiding van de oorzaak van hiv-besmetting in Thailand. Ongetwijfeld bestaat de mogelijkheid dat een infectie ontstaat door onveilig contact met een buitenlandse toerist. Echter onderschat de binnenlandse consumptie van commerciële seks niet (wellicht 90% …) en daarnaast de relationele risico’s van sekswerkers in hun privé-leven. Jongens die het in hun werk niet zelden mét condoom doen, en met hun vriendjes niet. Op zich bestaat er in het gereguleerde sekswerk in Bangkok en Pattaya een behoorlijk voorlichtings- en voorzieningenbeleid op het gebied van safeseks (informatie, condoomverstrekking, medische controle). Al kan het altijd beter, en onttrekken freelancers zich aan deze regulering. Het blijft gissen naar de oorzaak van de hiv-besmetting van deze jongen. Dat taboe, naïeviteit en armoede een rol gespeeld hebben lijkt zeker, dat merken wij ook met Stichting AidsCare bij ons werk in Thailand. Zie verder: https://www.avert.org/professionals/hiv-around-world/asia-pacific/thailand
Ron van Zeeland
1 okt 2017Ik schrijf het bewust ook niet absoluut als oorzaak. Maar… Cambodjanen die in Thailand in de seksindustrie werken – zoals deze jongen – werken niet voor de binnenlandse markt, ze komen af op de grote stroom sekstoeristen.
Je positie als illegale arbeidsmigrant (en dat ben je als sekswerker in Thailand en Cambodja als buitenlander per definitie) is natuurlijk niet sterk. Als je geluk hebt werk je in een club die condooms aanbiedt en medische controles uitvoert.
Maar komen ze er bij zo’n controle achter dat je hiv hebt, is de kans groot dat je teruggestuurd wordt naar Cambodja.
Die binnenlandse markt die je beschrijft is er in Cambodja ook. Maar daar werkte hij niet.
Het kan zeker ook zijn dat hij het van een vriendje heeft gehad. Dit verhaal is eerder een achtergrondverhaal, gebaseerd op wat we horen van onze vrijwilligers ter plaatse. En verder ingevuld met de nodige reserves.