Verkiezingen Cambodja – Protestdag 3

Verkiezingen Cambodja – dag 3 van de protesten. Veel sfeer maar ook: demonstranten doodgeschoten.

(voor laatste nieuws uit Cambodja volg mij op twitter of zie mijn twitterlijst /Cambodia. Meer over dit onderwerp, klik hier)

Terwijl oppositieleider Sam Rainsy overlegt met Hun Sen, houden de aanhangers van oppositiepartij CNRP de sfeer er in in Freedom Park, Phnom Penh. Dat gaat gepaard met veel zang en dans. En zó aanstekelijk dat ik niet stil kan blijven staan.

Verkiezingen Cambodja – Protestdag 3

De zangers zijn overigens allemaal amateurs. De bekende zangers van radio en televisie mogen (of durven) enkel op te treden voor de door de staat gecontroleerde media. Er zal ongetwijfeld ook hier een omslagpunt komen, maar vooralsnog zingen demonstranten zelf. En daarbij wordt traditioneel gedanst. Ik werd zelf uitgedaagd een poging te wagen, ik kon er tot grote hilariteit niet onder uit (men lachte me niet uit, maar eerder toe).

Toespraak oppositieleider Sam Rainsy in het Vrijheidspark (excuus voor de slechte kwaliteit).

Er zit schot in de zaak hier in Cambodja. Er is langdurig overlegd tussen oppositie en regime, dat gaat vandaag verder. De protesten ook. En de koning heeft het geweld van beide zijden veroordeeld, ook een novum.

Dat er na vijf uur onderhandelingen vage afspraken zijn gemaakt lijkt teleurstellend, maar na het gewelddadige optreden van de politie eergisteren is praten en handen schudden, ja zelfs lachend samen op de foto gaan is een signaal. Evenzogoed als dat de koning zich alweer roert. En niet alleen het geweld van de protesteerders veroordeelt, maar ook het staatsgeweld.

Er is wordt vandaag verder gesproken, onder andere over de boycot van de opening van het parlement. Eén van de prominente figuren binnen de oppositiepartij CNRP is Mu Sochua, een voorvechtster van vrouwenrechten en ook voor de rechten van de verdreven mensen van o.a. Boeung Kak.

Mu Sochua vandaag op het podium, druk in overleg.

Boycot opening parlement?

Zij hintte al eerder op het feit dat het wellicht verstandiger is om de opening van het parlement niet te boycotten. Hiermee verspeelt de CNRP alle kans om de komende vijf jaar mee te praten. En over vijf jaar zijn er nieuwe kansen om Hun Sen te verslaan. Kortom, het is net politiek in Nederland. Wél boycot, geen boycot, het hoort allemaal bij het spel om wat gedaan te krijgen.

Die demonstraties zijn zeker van belang om de druk op de onderhandelingen te houden. Hun Sen heeft al gezichtsverlies geleden bij de verkiezingen, zoveel is duidelijk. Als de beelden de wereld overgaan van politiegeweld tegen demonstranten en langdurige onrust blijven toeristen en investeerders weg, en wie weet krabben sommige donorlanden zich eindelijk achter de oren.

Demonstranten doodgeschoten

Dat geweld vond plaats een eind van het Vrijheidspark en trof ook veel toevallig aanwezige handelaars en nieuwsgierigen. Dat het geweld van overheidszijde niet meer afschrikt blijkt wel uit de opmerkingen van gewonde slachtoffers dat ze geen demonstranten waren maar nu zo woest zijn op de overheid dat ze zich aansluiten bij het protest.

Het politiegeweld heeft er wel in gehakt, vooral de dode en de gewonden aan de kant van de demonstranten. Ik merkte het gisteravond: de altijd zo drukke boulevards van Phnom Penh, de parken, de kade, er was nauwelijks publiek op de been.

Geld wordt uitgedeeld – maar ook gecollecteerd.

De organisatie van het protest verloopt uiterst professioneel. Zo zijn er medische teams, wordt er water & brood (soms ook warme maaltijden) uitgedeeld, ordehandhavers, internationale waarnemers (nog niet kunnen identificeren van welke NGO). Er wordt gecollecteerd om de protesten te kunnen bekostigen. Vreemd genoeg kwam er een welgesteld uitziende heer met een dik pak biljetten van 10.000 Riel ($2,50) om die vervolgens onder mijn neus uit te delen.

Plattelandsbevolking

Mijn waarneming dat een groot gedeelte van de protesterende aanhang afkomstig is van het platteland werd door een omstander bevestigd. Het ging dan ook als een lopend vuurtje dat er geld werd uitgedeeld. Hoe vreemd was het dan ook dat dezelfde mensen even later voor hun doen niet flauw waren om de CNRP-collectanten van geld te voorzien.

(bijgewerkt 17.50 uur:)

Ik was net op tijd terug voor de toespraak van de onderhandelaars van CNRP. De korte afscheidstoespraak van oppositieleider Sam Rainsy kon ik nog net vastleggen. Het koste me wat vriendelijk ellebogenwerk om dichterbij te komen, want het was nu aanmerkelijk drukker dan vanmorgen.

Vermoedelijk zal het nu wel rustig blijven. Er is nog geen nieuws over het voortzetten van de onderhandelingen. En alhoewel Hun Sen niet altijd betrouwbaar is gebleken, hebben alle partijen er baat bij dat de situatie niet uit de hand loopt. Sam Rainsy om zijn groeiende invloed niet te verliezen, Hun Sen om zijn opgebouwde imperium niet ineen te laten storten.

Voor beide partijen kan het uiteindelijk het beste zijn als het parlement geïnstalleerd kan worden, er een onderzoek komt naar de fraude bij de verkiezingen en hervormingen van het kiessysteem worden doorgevoerd. Dat kan alleen maar als niemand gezichtsverlies lijdt. Hun Sen moet zal waarschijnlijk de komende tijd de meerderheid houden, maar moet instemmen met een onderzoekscommissie en hervormingen. In ruil daarvoor zal Sam Rainsy de verkiezingsuitslag erkennen. De toekomst zal uitwijzen of ik gelijk krijg.

Hieronder als sfeerverslag enkele video’s en de eerste foto’s van vandaag.