Op de terugweg naar Nederland zijn we in Pattaya beland. En in Pattaya sprak ik Cambodjaanse barjongens. Waren het toekomstige hulpvragers voor Untenu? Ik voel een plannetje opkomen.We waren al eens in Pattaya en toen beschreef ik dit bijzondere oord in dit blog. Het was mijn eerste Azië-reis, in een voor mij roerig politiek jaar. Een half jaar later stelde ik mijn zetel als lid van Provinciale Staten van Noord-Brabant ter beschikking en kort daarna ging ik in mijn uppie drie maanden naar Cambodja. Het begin van Untenu.

Terug in Pattaya

Inmiddels zijn we dus weer terug in deze stad die enerzijds aantrekt, en anderzijds afstoot. Misschien is het daarom ook wel zo leuk hier voor een paar dagen. Maar toch is er iets veranderd, of misschien kijk ik nu met een andere bril naar de stad. In ieder geval herken ik Khmer (de taal, soms ook de mensen) en hebben we bij Untenu al enkele homomannen en transgenders geholpen die in Pattaya in de seksindustrie werken.

Dat maakt dat je antennes anders afgesteld zijn, zeg maar. Toen we in zo’n typisch Pattayaanse metro-achtige pickup-truck-taxi richting het Jomtien-complex reden verwachtte ik eigenlijk dat het gebeuren aan het wegkwijnen was. Het tegendeel bleek waar: er waren meer gaykroegen dan voorheen, er zaten meer moneyboys dan ik er ooit gezien had en aan klanten ook geen gebrek. Hier moesten ook Cambodjanen werken.

Klein Cambodja

Nu kan ik iedereen met een minderwaardigheidscomplex of een hang naar aandacht een wandelingetje tussen de terrassen van dit horecacomplex aanraden. De ene na de andere jongen probeert je soms letterlijk ‘zijn’ kroeg in te trekken. Al lopend kan je dan horen – een beetje humor is hen niet vreemd:

Let me take care for you and you take care for me the rest of your life.

En meer van zulks dus. Het is vermakelijk, maar er schuilen ook verhalen achter deze al dan niet geveinsde vrolijkheid. De eerste avond toen ik een glaasje prik wilde nuttigen ving ik Khmer op. Dan ben ik snel verkocht natuurlijk dus op dát terras nam ik plaats en de dagen erna werd dat mijn vaste pleisterplaats voor een glaasje prik en een poging tot gesprek.

Met behulp van mijn beperkte kennis van het Khmer en zijn beperkte kennis van het Engels, én met dank aan GoogleTranslate, kwamen we een heel eind. Ik heb zo langzamerhand wel geleerd om door de categorie ‘gewenste antwoorden’ heen te prikken. En zo kreeg ik een beeld van het leven van K., een jongen van 22. Uit een arme familie, die onwetend hoe hij precies het geld verdient dat hij maandelijks naar Cambodja stuurt. Of de andere kant opkijkend, dat kan ook.

Klein maar dapper

K. viel direct op tussen de andere Cambodjaanse jongens. In de bar waar wij zaten, werkten er zeker 7. K. is kleiner, behoorlijk vrouwelijk (“I don’t like ladyboys”), maakt zich op (lippenstift, wenkbrauwen zwaar aangezet).  Hij is mijn voornaamste bron van informatie.

De eerste avond was hij meer onder de indruk van mijn Khmer, terwijl ik mezelf schromelijk tekort vond schieten. Met name het verstaan in een gesprek is een hindernis die ik maar lastig overwin. Gelukkig hebben we vertaalprogramma’s.

De tweede dag zat hij onder een half open plek waar een flink aantal Cambodjaanse jongens samen zat te eten, en er klonk een mij bekend liedje: A go go. Later kwam hij weer bij me zitten op het terras bij zijn bar en voorzichtig probeerde ik wat vragen te stellen.

Voorzichtig want een visitekaartje van Untenu gaf hij de dag ervoor nog geschrokken terug. Daar staat in het Khmer op wat Untenu doet. Rustig aan beginnen dus. De avond ervoor had hij via Facebook al wel wat losgelaten, waarbij ik wel wat moest gissen vanwege de slechte vertalingen. Maar hij had een verhaal te vertellen, ik vertaal even letterlijk (om herkenning te voorkomen):

Ik heb een verhaal dat ik je moet vertellen

Ik wil niet werken in bars?

Omdat mijn familie geld nodig heeft??

Als ik het geld had, het zou niet werken.

Ik groeide tot zover op, ik werk alleen maar.

Van mijn familie, ik tolereer het niet?

Ik maak er uit op dat hij alleen maar uit geldnood in de bars werkt. En dat hij zijn volwassen leven alleen maar dit gedaan heeft. De laatste zin blijft giswerk. Desgevraagd de volgende avond had het niets te maken met zijn seksuele voorkeur.

Zijn familie weet wel dat hij in Pattaya werkt, maar niet precies wat hij er doet. En als ik doorvraag blijft hij vaag. Wel kreeg ik enig inzicht in de geldstromen. Zo stuurt hij in betere maanden ongeveer 12.000 Bath naar huis (€312,-).

Wat verdient een barjongen?

Hoe komt hij dan aan het geld? Nou, bijvoorbeeld: als hij aanzit bij gasten en die bestellen een drankje voor hem dan krijgt hij daar een dele van. Natuurlijk bestelt hij dan een duurder drankje. Daar waar ik een glaasje prik à 60 Bath (€1,60) drink, bestelt hij voor zichzelf een drankje van 120 Bath. Daarvan krijgt hij er 30.

Je moet heel veel glaasjes getrakteerd krijgen om aan die 12.000 Bath te komen: 400. Doorgevraagd of mannen wel eens meer willen: jawel, maar daar houdt K. niet van. Ondertussen zag ik in anderhalf uur tijd twee van zijn collega’s meegaan met een oudere man en dus vroeg ik wat dat kostte: 1.000 Bath (€26,-) voor een uurtje op de kamer met zo’n jongen. En meer als het langer duurt.

Dat komt al meer in de buurt van het maandbedrag vermoed ik. Of ze wel condooms gebruiken: “Ja natuurlijk, altijd!”. Gewenst antwoord vrees ik. Ik zei hem dat we bij Untenu wel eens mensen hebben geholpen die net als hij in de bars werkten en hiv kregen en ziek werden. Weer een afwerende reactie, daar hield K. niet van.

Condooms en hiv-testen?

Of hij zich wel eens liet testen: zelfde reactie. Ik vrees voor het ergste. Temeer omdat in Thailand PrEP (klik hier voor meer info) vrij voordelig verkrijgbaar is en veel Thaise mannen ook PrEP gebruiken (zichtbaar op Grindr bijvoorbeeld). Hierdoor is het condoom niet langer een vanzelfsprekendheid. Ik redeneer nog maar even door: voor Thai die iets oplopen is de gezondheidszorg wat bereikbaarder dan voor Khmer die al dan niet illegaal werken in Thailand.

Nog verder doordenkend: SOA zijn geen onbekend fenomeen in een stad als Pattaya die wemelt van de hoeren en sekstoeristen. Ik zie het somber in voor een arme gast uit Phnom penh die overgeleverd is aan sekstoeristen. Een SOA is zo opgelopen en hiv loop je weer makkelijker op als je een SOA hebt.

Als ik te somber ben dan meldt u zich maar, maar geheel ondenkbeeldig lijkt me dit scenario niet. Het is geen toeval dat we bij Untenu al vaker mensen hebben geholpen die in Pattaya werkten.

Untenu-voorpost in Pattaya?

De raderen gingen onmiddellijk draaien. Wat zou het goed zijn als we aan de voorkant wat konden betekenen voor deze jongens en en transvrouwen? Ik kan van alles bedenken. Bijvoorbeeld Engelse les aanbieden, en als je ze daarmee binnen hebt, hiv- en SOA-testen aanbieden. Wellicht draaf ik door, maar ik denk dat de Khmer- (en Lao-)-sekswerkers in Thailand slechter af zijn dan de Thai. Zonder werkvergunning ben je kwetsbaarder. Zonder directe toegang tot de gezondheidszorg of hiv-remmers ook. Enfin, een brainstormsessie waard.