Jo van Zeeland

Gisteren hebben we afscheid genomen van mijn vader. De afgelopen weken stonden in het teken van nog meer lijden en uiteindelijk verlossing. En voor ons het regelen van de uitvaart. Wat overheerst is dankbaarheid en opluchting.

Hieronder het In Memoriam dat ik uitsprak gisteren:

Ons pap komt uit een boerengezin uit het buitengebied van Heesch. Achter mij zien jullie een foto die ik van hem maakte toen we al wisten dat zijn geheugen langzaamaan achteruit sloop.

Ik nam hem mee naar zijn geboortegrond in de Groes, waar opa en oma woonden. Ze hadden er een paar stuks vee en wat land. Opa en Oma Heesch waren behoorlijk traditioneel, keken meestal streng in de lens van de camera. Gelachen werd er zeker, en veel.

Mijn vader heeft in die tijd onbewust voor een revolutie gezorgd in het gezin waarin hij als oudste zoon opgroeide.

Op een dag leerde hij bij de Gruyter in Oss een jong meisje kennen uit ‘de stad’. De grote stad nog wel: Den Bosch. Dat was wat. Verkering was tot daar aan toe, maar van trouwen kon geen sprake zijn. Alhoewel ons pap al 25 jaar oud was, moesten ouders nog schriftelijk toestemming geven voor een huwelijk. Jo trouwde met zijn Riekske uit de grote stad vanuit het ouderlijk huis van ons mam, in Orthen – Den Bosch. Zijn ouders waren niet van de partij, een groot verdriet.

Acht-en-een-halve maand later werd de oudste geboren en dat brak het ijs. Ondanks dat oma Heesch bleef beweren dat haar oudste kleinkind te vroeg zou zijn geboren. Een verzoening volgde en de familie was herenigd. Als dat iets zegt over ons pap is het wel dat hij stond voor zijn zaak. Onverzettelijk was hij dan. Het kostte heel wat, maar dan hedde ok wè: getrouwd met de liefde van zijn leven. Hij heeft hiermee het pad geëffend voor anderen.

Met zijn drieën woonden we op een bovenwoning in de Hertogstraat in Den Bosch. Via de Celciusstraat boven stomerij De Palthe en bij Ome Piet kwamen we in de Kruiskamp terecht. Terwijl ons mam hoogzwanger was van de tweede, liep ons pap in een legerkloffie – want hij moest op herhalingsoefening. Vijf jaar later werd ook de jongste geboren in de Isaac Sweersstraat en was het gezin compleet.

Papa was niet heel gelukkig in de stad en uiteindelijk verhuisden we naar Heesch, wat voor hem een soort thuiskomen moet zijn geweest. Voor hem was het dorpse leven, dichtbij zijn familie een fijne tijd.

Kijkend vanuit mijn eigen perspectief zag de Heesche periode er anders uit. Ik was geen gemakkelijke voor hem tijdens mijn puberteit. Ik voldeed niet aan zijn verwachting van een zoon. Kortom, dat was niet de leukste en gemakkelijkste tijd voor ons beiden. Toen ik uit huis ging was dat met een reden: ik durfde niet uit de kast te komen zolang ik thuis woonde. Ons pap zijn reactie op dit nieuws was heftig.

Maar de ommekeer kwam toen hij hoorde dat er negatief over mij werd gesproken: als dat niet stopte zou hij er persoonlijk voor zorgen dat het ophield. Liefde overwon. Toen hem vorige week door de SCEN-arts werd gevraagd naar zijn gezin zei hij met trots: “Mijn oudste zoon is getrouwd. Met een man. Al 20 jaar!”. En dat vertelde hij mij weer.

Ons pap werd ziek – iedereen die hoorde wat er in de laatste negen jaar van zijn leven is gebeurd zag je vol ongeloof kijken. Het had ook een andere, mooie kant – als ik het zo mag zeggen. Hij werd zachter en daardoor kreeg onze relatie een andere dimensie. Ik mocht hem een knuffel geven, troosten. Hij liet zijn emoties meer zien. En het mooiste bewaarde hij voor het laatst: Maandag bij het afscheid tuitte hij zijn lippen en kreeg ik een zoen. De eerste voor zover ik weet. De tweede en tevens laatste volgde de dag erna.

De aftakeling was vreselijk om te mee te maken, maar hij bleef tot de laatste dag trots en wilde er netjes bij zitten. Anderhalve week geleden wilde hij per sé nog naar de kapper. In zijn rolstoel, maar hij ging.

Altijd met liefde omringd door ons mam, die er tot het laatste moment voor hem is geweest, voor hem heeft gezorgd. De liefde van zijn leven.

Ik kan niet over ons pap praten zonder het te hebben over zijn verhalen en mopjes. Soms schuin en de laatste tijd af en toe iets té schuin.

Tegenpolen heb je soms ook nodig, die vullen elkaar aan als het goed is. Ik ben in veel opzichten anders dan hij was. Maar toch hebben we dingen gemeen: zoals de soms harde of pikante humor. Al denk ik dat we dat allemaal hebben in ons gezin, met een goeie mix van ons pap en ons mam. Tot op de dag dat hij stierf konden we nog samen lachen. Dat was heel bijzonder om mee te maken.

Standvastig was hij woensdag ook weer: hij wist wat hij wel en niet wilde.

En zo is het gegaan en kreeg hij rust.

En dat gaf ons allemaal rust.

Het is mooi geweest.

Het is goed zo.

Na de uitvaartdienst hoorde ik van een tante dat mijn opa en oma wél aanwezig waren bij het huwelijk van mijn vader en moeder: ze zaten achterin de Sint-Leonarduskerk.

coming outIn MemoriamJo van ZeelandLHBTpapaRon van Zeeland