Vandaag hebben twee commissies van Provinciale Staten een werkbezoek gebracht aan de voormalige Dongecentrale van Essent in Geertruidenberg i.h.k.v. het cultureel erfgoedbeleid van de provincie.
Maar eerst hadden we de eerste fractievergadering van het nieuwe politieke seizoen, waar ook onze Gedeputeerde aanwezig was. En de SP afdeling Oirschot in oprichting. Statenlid zijn als onderdeel van de coalitie werkt echt anders dan oppositievoeren, daar kom ik steeds meer achter. Maar ik krijg er ook steeds meer lol in om die nieuwe rol op een goede manier in te vullen. Hoewel kort, was het voor mij een prettige fractievergadering.
Daarna hup in de bus met twee statencommissies (Ruimtelijke Ordening + Cultuur & Samenleving) voor een werkbezoek in het kader van het erfgoedbeleid.
Noord-Brabant staat vol met afgedankte en overbodig geworden gebouwen die hun functie verloren hebben, maar op zich het waard zijn om behouden te blijven. Daarvoor een passende bestemming te vinden die liefst recht doet aan het gebouw én die aansluiten met andere uitgangspunten van provinciaal beleid, is een kunst op zich.
Wij togen dus in een bus naar Geertruidenberg waar op het terrein van Essent enkele oude gebouwen staan die niet meer in bedrijf zijn, maar die wel heel mooi zijn. In dat decor kregen we een minisymposium voorgeschoteld waar aan de hand van stellingen en met enkele deskundigen gediscussieerd werd over hoe om te gaan met grootschalige erfgoedcomplexen. Een mooi scrabblewoord overigens.
Ieder had daar zijn eigen opvatting over en bij stemming was er soms een politieke links-rechts-scheidslijn te zien. Algemeen heb ik er wel van opgestoken dat het ontwikkelen en herbestemmen van dit soort gebouwen en terreinen niet iets is wat via de gebaande paden gaat en zich niet laat sturen door vaste kaders. Panden liggen vaak op onmogelijke locaties of hebben een zeer onpraktische indeling waardoor je op voorhand niet bedenkt welke bestemming passend is.
Soms groeit zoiets organisch, soms geef je een pand vrij aan kunstenaars en ontstaat dat als vanzelf. Het moet ook betaald worden – de provincie en gemeenten betalen lang niet alles zelf. En soms houdt een (voormalig) eigenaar een bepaalde bestemming expliciet tegen. In dat verband heb ik wel een opmerking geplaatst over hoe om te gaan met kerken en kloosters die het instituut kerk niet meer kan onderhouden en die soms leeg staan, maar waarvan ze dan wel dwingend oplegt wat er niet in mag komen. Waardoor er een jarenlang slepende discussie kan ontstaan over hoe en wat dan wel. Zie de Petruskerk in Vught en de toorn van de plebaan over een homofuif onder het preekgestoelte in de voormalige Sint Josephkerk in Den Bosch. Na aanvankelijk gezwicht te zijn voor de plebaan, heeft uiteindelijk de koopman gewonnen. Die homofuiven werden uiteindelijk wel heel goed bezocht. Ik bedoel maar.
We kregen interessante inleidingen te horen, o.a. van hoogleraar én deeltijdambtenaar Joks Jansen, Hans Mommaas van de Universiteit van Tilburg en Willie de Groot van woningcorporatie Trudo uit Eindhoven. Eigenlijk ben ik helemaal lekker gemaakt door alle voorbeelden die getoond en besproken werden. Sommige steden heb ik al bezocht, en in sommigen het nodige gemist. Maar andere gebieden rijd je aan voorbij onderweg naar een grote stad. Denk aan Museum Insel Hombroich in Neuss, Duitsland. Daar wil ik beslist naar toe.
To slot kregen we een ultrakorte rondleiding en een drankje in de voormalige controlekamer van de Dongecentrale. En het was alsof iedereen daar alles had laten vallen vanwege een dreigende ramp. Zie voor alle foto’s de diavoorstelling bovenaan dit blog (of klik hier).
AmerAmercentralecultureel erfgoedcultuurcultuurhistoriecultuurhistorische complexende MarkDongeelectriciteitelectriciteitscentraleenergiecentraleerfgoedcomplexenEssentGeertruidenbergGeschiedenishistorieindustrieel erfgoedreligieus erfgoedRWEstoommachinestroom
Reageren?