Dit jaar is het 25 jaar geleden dat 16 Cambodjaanse families in Nederland aankwamen. Ze vluchtten voor het genocidale Rode Khmer-regime van Pol Pot. Gisteren werd dit feit gevierd. Toeval of niet: Untenu hield die dag een heisessie en kon zo ‘s avonds met een delegatie naar het feest.

Cambodjanen in Nederland

Misschien wel de meest onzichtbare groep mensen die ooit hun vaderland verlieten. En er wonen ook niet heel veel Khmer hier, ongeveer 2000. De eerste groep kwam net na de machtsovername door de Rode Khmer. Een andere groep kwam 25 jaar geleden (waarschijnlijk op uitnodiging van de Nederlandse regering) naar Nederland. Dit waren 16 families die op dat moment in het vluchtelingenkamp Khao-I-Dang in Thailand verbleven. De oorlog was al voorbij en huidig machthebber Hun Sen was al premier van Cambodja.

Toen ik een maand of wat geleden nog eens het internet afstruinde op de zoekwoorden ‘Cambodjanen in Nederland’ had ik plots wel prijs. Een weblog van Chhay Lin (zie hier) en via hem kwam ik er achter dat er twee Cambodjaanse verenigingen actief waren. Voornamelijk op Facebook, waar ik eerder niets vond.

Op OVT vond ik deze radiodocumentaire ‘Het geheugen van Seng Ly‘, over Cambodjaanse vluchtelingen in Oss.

Nederlanders in Cambodja

Ook Nederland heeft een geschiedenis in Cambodja. Allereerst via de VOC. Daar is in 2014 een interessant boek over verschenen. Klik hier voor een eerder blog over ‘Muskietengat, Een vergeten geschiedenis van de VOC in Cambodja‘.

En meer recent, verweven met de Rode Khmer, was het Nederlandse leger actief in Cambodja. Als onderdeel van een VN-missie. Zie deze link.

Untenu

De vrijwilligersdag van Stichting Untenu was al gepland toen ik deze week van Chhay Lin de uitnodiging kreeg voor het jubileumfeest. E.e.a. was snel aangepast en na een middag met het hele Untenu-team zijn we ‘s avonds naar Breda vertrokken.

Het was geen formele vergadering, maar het afgelopen jaar werd besproken en de komende activiteiten i.h.k.v. Wereld Aids Dag Rotterdam. En verder vooruit: Roze Zaterdag in Oss/Den Bosch.

Het jubileumfeest was voor mij een feest der herkenning. En ook een beetje anders. Want dáár ben ik de uitzondering – een rijke bovendien. Hier voelde ik meer gelijkwaardigheid. Ook zag ik de verschillen tussen de oudere generatie Khmer en de tweede (en derde) generatie die naast Khmer, ook Nederlandse of Westerse zaken hebben overgenomen.

Ik kan het mis hebben, maar desgevraagd door een jongeman deelde ik mijn observatie dat (jonge) mannen in Cambodja altijd in zijn voor een geintje. Hier zag ik dat terug bij de oudere generatie, de jongeren hadden dat veel minder.

Grappig was dat toen de bloemen werden uitgereikt aan enkele organisatoren er door iemand voor mij met Brabantse tongval werd geroep: “Hé! Wordt er niet gezoend?!” Zou in Cambodja niet zo snel gebeuren denk ik.

Ik genoot van de Cambodjaanse band, van de Cambodjaanse dans, en wat minder van het eten. Dat lag niet aan de smaak van het eten, maar er was weinig zonder vlees of vis. Dat had ik wel ingecalculeerd, in Phnom Penh eet ik vaak in vegetarische restaurants omdat vlees en vis bijna overal in wordt verwerkt in de Cambodjaanse keuken.

Gelukkig waren er toetjes, al lagen er ook de nodige gelei-achtige gerechtjes.

Netwerken en herkenning

Waar het uiteindelijk voornamelijk om ging was het kennismaken met Cambodjanen en dat ging goed. Ik stond te praten met de zoon van de leraar Khmer. De zoon woont ook in Rotterdam en hij stelde me voor aan Sam. Toen Sam mijn voornaam hoorde zei ze: “Ron van Zeeland?”. Die dus. Ik had haar naam ooit op Twitter gevonden en vroeg haar of ze Khmer sprak, waarna ze me doorverwees naar haar leraar Khmer. Dat was weer een Nederlandse jongen die ons allebei afzonderlijk Khmer les had gegeven. Hoe klein kan de wereld zijn?

Visitekaartjes heb ik uitgewisseld met de voorzitter van de Cambodjaans-Nederlandse vereniging. En toen ik in het beetje Khmer dat ik machtig was iets vroeg over het eten, kreeg ik zo’n spraakwaterval in het Khmer terug, dat ik meteen de weg kwijt was.

Die Khmer-lessen ga ik dus wel volgen, al moet ik er voor naar Breda.