Hoe ben ik ooit politiek actief geworden? En wat heeft Marcus Bakker daar mee te maken? En waarin verschilde de CPN wezenlijk met de SP?
Het Vrije Volk
Als puber kregen we ooit een exemplaar van dagblad het Vrije Volk in de bus (wist ik toen veel, maar ik vond het meteen interessanter dan het Brabants Dagblad), zat ik gekluisterd aan de televisie als Marcus Bakker, maar ook Fred van der Spek, en later Ria Beckers en André van Es in de Tweede kamer aan het woord waren. Als die mensen het spreekgestoelte beklommen, gebeurde er wat, in elk geval met mij.
Nu Marcus Bakker is overleden moest ik er weer aan terugdenken. Op docdepot.nl (had geen idee van het bestaan) is een documentaire over hem opgediept, hij is hier te zien. Een interview uit 1986, gelardeerd met oude beelden uit de Tweede Kamer (nog in de oude Ridderzaal). Hij wordt ondervraagd over de omstreden keuzes die de Communistische Partij Nederland (CPN) in het verleden heeft gemaakt.
Maar het interessantste stuk, zit aan het eind, over zijn drijfveren. En die liggen ontzettend dicht bij die van veel SP’ers. Over het organiseren van macht voor mensen die overal buiten vielen.
Ook hier een parallel met de huidige SP. De CPN was de enige partij waar arbeiders (die term was toen nog gangbaar, bij de SP heette het nog heel lang ‘gewone mensen’) ook in de partij op bijna alle niveaus mee konden praten.
Verschil CPN-SP: emancipatie
Maar ook over hoe hij het als een bevrijding ervoer toen in de CPN feministen en homo’s voor hun zaak streden. En daar is een wezenlijk verschil tussen de late CPN en de SP.
Ik ben me meer politiek bewust geworden in de homobeweging, die begin jaren tachtig nog heel wat te strijden had op politiek niveau. Toen was de enige openlijke homo in de Tweede Kamer het PPR-kamerlid Peter Lankhorst en de kleine linkse partijen (‘klein links’) waren de felste strijders voor vrouwen- en homorechten.
Logisch dat ik lid werd van de PPR. Voor even. De CPN was wat radicaler, de overstap liet niet lang op zich wachten. Ik herinner me vaag iets van een strijd tussen horizontalen en verticalen binnen de CPN – het had iets te maken met feminisme versus het gestaalde communisme – maar die strijd was al geslecht toen ik lid werd. De Waarheid was nog maar een weekblad en alleen te verkrijgen in de Linkse Boekhandel in de Vughterstraat in Den Bosch.
In Den Bosch zat toen al snel één fractie LiSa (Linkse Samenwerking – CPN, PSP en PPR) in de gemeenteraad. Een voorloper van GroenLinks. Ik heb nog op een onverkiesbare plaats op de lijst gestaan bij de gemeenteraadsverkiezingen.
Na de CPN: wat nu?
Bij de opheffing van de CPN moest ik ook kiezen: GroenLinks of wat anders. En weer die tweestrijd, hoe belangrijk is vrouwen- en homostrijd tegenover het opkomen voor mensen aan de onderkant van de samenleving. Dáár was (is) de SP goed in, en ook niet te beroerd – in tegenstelling tot mijn voormalige partijgenoten indertijd – om ook de buurten in te gaan ná de verkiezingen.
Verhitte discussies op straat met een SP’er die me wilde overhalen, terwijl hij geen ander antwoord kon bedenken op mijn vraag wat de SP zou stemmen in de Tweede Kamer als het om homorechten ging dan “iedereen is voor ons gelijk”. Dat was te gemakkelijk, mijn stem zou ik niet wagen aan een partij waarvan ik op voorhand niet wist wat ze met homorechten gingen doen.
Uiteindelijk ben ik toch overstag gegaan en lid geworden van de SP. Op homogebied heeft het bijna 20 jaar geduurd voordat de SP een beetje in de buurt van de CPN kwam. Het afgelopen jaar heeft de SP wat dat betreft veel positiefs laten zien. Daar moest ik allemaal aan denken na het zien van die documentaire met het verrassende einde. Want in mijn herinnering was Bakker van de stijle lichting die niks van die feministische strijd moest hebben.
Dat dat niet zo was bleek ook wel uit het feit dat hij op hoge leeftijd trots aanwezig was toen zijn kleindochter een ‘homohuwelijk’ sloot. Dat kon toch maar mooi in Nederland.
Bovenste plaatje is uit de Tribune, waar Marcus Bakker aan het woord kwam, klik hier voor de tekst.
communismeCPNdemocratiefeminismehomorechtenhomostrijdklein linksLinkse SamenwerkingLiSaMarcus BakkerPeter LankhorstpolitiekRon van ZeelandsocialismeSP
Rene
29 december 2009Begin jaren ’80 was er, naast Peter Lankhorst van de PPR, ook nog Evelien Eshuis, voorzover ik weet ’t eerste openlijk lesbische Kamerlid voor de CPN. Zij opende Villa Lila in Nijmegen.
Helm de Laat
30 december 2009Eerlijk gezegd was ik Peter Lankhorst helegaar vergeten. Er was eerder nog een openlijk homo kamerlid. Nota bene van het CDA: Coos Huysen (ik ben niet zeker van de spelling). Wat zou daarvan geworden zijn en wat van Peter Lankhorst???
Helm de Laat
30 december 2009Geheugen, tja. Coos Huijsen dus en niet CDA maar CHU. Later nog even met een eigen lijstje. En weer later als lid van de fractie van de PvdA. Volgens Wiki pas na zijn vertrek uit de kamer openlijk homo. Maar dat druist in tegen wat ik “zeker weet”. Zie geheugen 😉
Peter Lankhorst heeft veel en veel langer in het parlement gezeten. Na die tijd is hij in het Jeugdbeelid actief geworden. Hij heeft een Nederlandse Leeuw gekregen.
coos huijsen
3 januari 2010Ik kwam uit de kast toen ik nog ruimschoots kamerlid was. Kon daardoor ervaren dat Marcus Bakker solidair was met VVD’er Annelien Kapeine van de Coppeloo en mij in onze inzet om artikel 1 van de nieuwe Grondwet zo te formuleren (op welke grond dan ook) dat hier ook homoseksualiteit onder zou vallen.Verder wilden de confessionelen toen nog niet gaan.
Ben later rector geworden voor een school voor voortgezet onderwijs in Amsterdam.
Pas later heb ik me aangesloten bij de PvdA.
Coos Huijsen
coos huijsen
3 januari 2010Ik kwam uit de kast toen ik nog ruimschoots kamerlid was. Kon daardoor ervaren dat Marcus Bakker solidair was met VVD’er Annelien Kapeine van de Coppeloo en mij in onze inzet om artikel 1 van de nieuwe Grondwet zo te formuleren (op welke grond dan ook) dat hier ook homoseksualiteit onder zou vallen.Verder wilden de confessionelen toen nog niet gaan.
Ben later rector geworden voor een school voor voortgezet onderwijs in Amsterdam.
Pas later heb ik me aangesloten bij de PvdA.
Coos Huijsen
Sander Putmans
3 januari 2010Leuk en interessant dat je ook even een reactie hebt gegeven Coos!
Sander Putmans
3 januari 2010Wel jammer van je Oranje propaganda op de website trouwens maar dat terzijde…
Marco
22 februari 2010Waar ik me aan stoor is dit: enerzijds hunkeren die homo’s om volledig geaccepteerd te worden. Maar volgens mij is het meer hun probleem dat ze zichzelf niet accepteren dan dat anderen dat niet doen. Anderzijds kan ik me niet aan de indruk onttrekken hoe zalig ze het vinden om over hun eigen zogenaamde verdrukking te klagen. Sommigen, ik noem geen namen…… zijn toch zeer intelligent en zijn al behoorlijk op leeftijd, maar nóg steeds maar dat ijdele nichterige gezeik over dat ze de eerste waren dit en de eerste dat…. Zielig eigenlijk als je daar je hele leven mee moet blijven lopen leuren.
coos huijsen
6 juni 2010Zie dit nu pas, juni 2010, maar die marco heeft er echt geen donder van begrepen, wat het betekent je in je puberteit te moeten ‘verstoppen’! Als je zwart bent of joods heb je gelukkig nog identieke ouders, maar als je homo bent, ben op op een zeer gevoelige periode van je leven, op een erg subtiel terrein, helemaal alleen. Daar wordt zelden over gesproken, maar soms besef je dat het nodig is voor jongeren na jou, die ook weer marco’s tegen komen!
Marco
9 september 2010Aanstellerige reactie. Bevestigt volledig mijn theorie. Ik ben het met je eens dat het in de pubertijd moeilijk is geweest, maar hetero’s maken in die periode ook hun worsteling door. Die is niets anders dan van homo’s. Maar de homo’s blijven voorts verslaafd aan die aandacht, terwijl hetero’s er overheen groeien.
Maar begrijp me niet verkeerd, dit is geen verwijt of aanval. In tegendeel.