Marcus Bakker, CPN, SP, homostrijd

Hoe ben ik ooit politiek actief geworden? En wat heeft Marcus Bakker daar mee te maken?

Als puber kregen we ooit een exemplaar van dagblad het Vrije Volk in de bus (wist ik toen veel, maar ik vond het meteen interessanter dan het Brabants Dagblad), zat ik gekluisterd aan de televisie als Marcus Bakker, maar ook Fred van der Spek, en later Ria Beckers en André van Es in de Tweede kamer aan het woord waren.  Als die mensen het spreekgestoelte beklommen, gebeurde er wat, in elk geval met mij.

Nu Marcus Bakker is overleden moest ik er weer aan terugdenken. Op docdepot.nl (had geen idee van het bestaan) is een documentaire over hem opgediept, hij is hier te zien. Een interview uit 1986, gelardeerd met oude beelden uit de Tweede Kamer (nog in de oude Ridderzaal). Hij wordt ondervraagd over de omstreden keuzes die de Communistische Partij Nederland (CPN) in het verleden heeft gemaakt.

Maar het interessantste stuk, zit aan het eind, over zijn drijfveren. En die liggen ontzettend dicht bij die van veel SP’ers. Over het organiseren van macht voor mensen die overal buiten vielen.

Ook hier een parallel met de huidige SP. De CPN was de enige partij waar arbeiders (die term was toen nog gangbaar, bij de SP heette het nog heel lang ‘gewone mensen’) ook in de partij op bijna alle niveaus mee konden praten.

Maar ook over hoe hij het als een bevrijding ervoer toen in de CPN feministen en homo’s voor hun zaak streden. En daar is een wezenlijk verschil tussen de late CPN en de SP.

Ik ben me meer politiek bewust geworden in de homobeweging, die begin jaren tachtig nog heel wat te strijden had op politiek niveau. Toen was de enige openlijke homo in de Tweede Kamer het PPR-kamerlid Peter Lankhorst en de kleine linkse partijen (‘klein links’) waren de felste strijders voor vrouwen- en homorechten.

Logisch dat ik lid werd van de PPR. Voor even. De CPN was wat radicaler, de overstap liet niet lang op zich wachten. Ik herinner me vaag iets van een strijd tussen horizontalen en verticalen binnen de CPN – het had iets te maken met feminisme versus het gestaalde communisme – maar die strijd was al geslecht toen ik lid werd. De Waarheid was nog maar een weekblad en alleen te verkrijgen in de Linkse Boekhandel in de Vughterstraat in Den Bosch.

In Den Bosch zat toen al snel één fractie LiSa (Linkse Samenwerking – CPN, PSP en PPR) in de gemeenteraad. Een voorloper van GroenLinks. Ik heb nog op  een onverkiesbare plaats op de lijst gestaan bij de gemeenteraadsverkiezingen.

Bij de opheffing van de CPN moest ik ook kiezen: GroenLinks of wat anders. En weer die tweestrijd, hoe belangrijk is vrouwen- en homostrijd tegenover het opkomen voor mensen aan de onderkant van de samenleving. Dáár was (is) de SP goed in, en ook niet te beroerd – in tegenstelling tot mijn voormalige partijgenoten indertijd – om ook de buurten in te gaan ná de verkiezingen.

Verhitte discussies op straat met een SP’er die me wilde overhalen, terwijl hij geen ander antwoord kon bedenken op mijn vraag wat de SP zou stemmen in de Tweede Kamer als het om homorechten ging dan “iedereen is voor ons gelijk”. Dat was te gemakkelijk, mijn stem zou ik niet wagen aan een partij waarvan ik op voorhand niet wist wat ze met homorechten gingen doen.

Uiteindelijk ben ik toch overstag gegaan en lid geworden van de SP. Op homogebied heeft het bijna 20 jaar geduurd voordat de SP een beetje in de buurt van de CPN kwam. Het afgelopen jaar heeft de SP wat dat betreft veel positiefs laten zien. Daar moest ik allemaal aan denken na het zien van die documentaire met het verrassende einde. Want in mijn herinnering was Bakker van de stijle lichting die niks van die feministische strijd moest hebben.

Dat dat niet zo was bleek ook wel uit het feit dat hij op hoge leeftijd trots aanwezig was toen zijn kleindochter een ‘homohuwelijk’ sloot. Dat kon toch maar mooi in Nederland.

Bovenste plaatje is uit de Tribune, waar Marcus Bakker aan het woord kwam, klik hier voor de tekst.

communismeCPNdemocratiefeminismehomorechtenhomostrijdklein linksLinkse SamenwerkingLiSaMarcus BakkerPeter LankhorstpolitiekRon van ZeelandsocialismeSP