‘De eeuwige terugkeer van het fascisme’ van Rob Riemen (oprichter van het Nexus Instituut, beschrijft kort, bondig en beklemmend onder welke omstandigheden het fascisme in een maatschappij gedijt en aan welke kenmerken modern fascisme voldoet.
Rob Riemen schrijft mooi en meeslepend en haalt in het begin van het boek een aantal denkers aan die de maatschappij beschrijven waar fascisme kan gedijen. Het vroegste citaat dateert al uit 1812: brieven van Goethe waarin hij aan een vriend beschrijft dat de maatschappij fundamenteel aan het veranderen is. Alexis de Tocqueville schrijft in 1831 over de gevaren die de prille Amerikaanse democratie bedreigen: de massamaatschappij als gevolg van verval van waarden, nihilisme.
Ik doe het boekje echt tekort met dit selectief en kort citeren. Het punt dat Riemen maakt, is dat hij de ontwikkelingen in de maatschappij van nu inzichtelijk maakt aan de hand van ontwikkelingen vroeger. Hij legt verbanden.
Bij het lezen over vroeger vergat ik steeds bijna dat het niet over het heden gaat. Je weet wat er later zou gaan gebeuren (al is het bij de vroegste citaten pas decennia later). Dat maakt het tegelijk zo beklemmend. De paralellen met de huidige maatschappij zijn zo duidelijk dat je ook steeds moet denken aan welke kant het in Nederland op kan gaan.
Die historische context is nodig om tot een zuivere vergelijking te komen met het hedendaags fascisme. Voor de duidelijkheid: De PVV staat niet gelijk aan de nazipartij van Hitler. Maar er zijn teveel overeenkomsten in gedrag, bejegening van mensen, politieke keuzes dat je er niet omheen kunt.
Ook trouwens als het gaat over de bejegening van de nieuw-fascistische partijen door de ‘gevestigde orde’. Die blijkt niet zoveel te verschillen van de bejegening van de nationaal-socialisten door de gevestigde orde van toen: wegkijken, angst voor verlies van kiezers, heulen.
Kortom, voor wie de ogen en oren open wil houden en niet bang is om beestjes bij de naam te noemen is dit een prima boekje. Wie weet hoe het ooit fout ging kan er naar eigen vermogen alles aan doen het niet weer te laten gebeuren en te leren van de fouten uit het verleden.
Wie het wil bestellen, klikt hier.
ant-semitismediscriminatiefascismeGeert WildersHitlerislamnazi'sNexus InstituutPVVracismeressentimentRob RiemenTweede Wereldoorlog
Bert Erends
9 december 2010Ron, ik vind dat je het boek mooi recenseert.
Het is mijn stellige overtuiging dat hèt medicijn tegen het nihilisme, tegen, zoals Rob Riemen het beschrijft, het bacil dat fascisme heet, het Vrije Schoolonderwijs is.
Rob riemen heeft het over het veronachtzamen van geestelijke waarden. De geestelijke waarde bij uitstek, wat mij betreft, is dat elk mens, elk individu geschapen is naar het beeld van God (de godheid), met zijn eigen unieke intrinsieke waarde. Deze intrinsieke waarde komt, naar mijn overtuiging, in principe het meest tot zijn recht in het Vrije Schoolonderwijs.
Groet,