Wat nu AidsCare heet begon in 2013 als mijn eigen initiatief en werd later Stichting Untenu. Nu staan we voor de beslissing: stoppen of doorgaan?
Foto boven: een verweerd exemplaar van een ‘hiv-boekje’, gebruikt in het ziekenhuis om uitslagen en medicatie bij te houden.
AidsCare kleinschalig maar nodig
In 2013 trok ik na beëindiging van mijn lidmaatschap van Provinciale Staten voor een paar maanden vrijwilligerswerk naar Cambodja. Ik kon toen niet bevroeden dat ruim 12 jaar later Stichting AidsCare dit werk nog altijd zou doen. Met ups en downs is in die 12 jaar eerst Stichting Untenu opgericht, wat in 2022 resulteerde in AidsCare: een bekende naam in ene nieuw jasje.
AidsCare bestond eerder al als stichting die in Lopburi een aids-hospice ondersteunde met vrijwilligers Jan Straatman en Huub Beckers, én met geld. Stichting Untenu mocht met toestemming van de laatste bestuurders de naam AidsCare overnemen nadat men eerder al de domeinnaam had geschonken. Klik hier voor een korte voorgeschiedenis.
Met de nieuwe naam en al snel nieuwe mensen in bestuur en Raad van Advies hoopten we een frisse start te maken met nieuwe ideeën en meer mogelijkheden voor financiering van andere projecten dan noodhulp aan hiv-positieve LHBTQIA+s die in Cambodja in armoede leven.
Helaas sloeg het noodlot toe toen stille kracht – en secretaris in het bestuur – Marc Oudshof kort daarna ernstig ziek werd, weer beter leek te worden, maar ons in maart 2024 toch onverwachts ontviel.
Doordat ongeveer tegelijkertijd nog een bestuurslid zijn termijn niet verlengde vanwege werk en opleiding, twee leden van de Raad van Advies aangaven direct danwel op termijn te willen stoppen, bleven we plots met vier vrijwilligers over. En niet onbelangrijk: zelf begon ik vorig jaar aan mijn laatste termijn, met de bedoeling het werk af te bouwen en over te dragen. Het tegenovergestelde gebeurde: meer werk in plaats van minder.
(Politieke) narigheid
Na 12 jaar heb ik aardig wat narigheid voorbij zien komen. Het persoonlijke leed van lotgenoten aan de andere kant van onze planeet stompt nooit af, maar wennen doet het ook niet: het contrast met hier is zo groot. De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat het tijd is dat dit werk wordt overgedragen voordat de onverschilligheid en de sleur toeslaan. Daarnaast ervaar ik het in toenemende mate frustrerend dat ik nog altijd moet uitleggen – zelfs aan professionals – dat het feit dat hiv-zorg in principe gratis toegankelijk is (ik zeg niet voor niets in principe) niet wil zeggen dat die zorg ook daadwerkelijk de kwetsbaarsten bereikt.
Zeker in een arm en corrupt land als Cambodja, waar politiek gezien in al die jaren nauwelijks iets is veranderd (het is nog altijd een dictatoriale kleptocratie waar de oppositie met dodelijk geweld te maken krijgt).
Onlangs ben ik begonnen met alle oude blogs te reviseren nadat ik de hier ingebedde foto’s van Flickr naar Photog heb verplaatst. Ik werd weer teruggeworpen in de tijd dat oppositieleden werden vermoord, demonstranten neergeschoten, verkiezingen gestolen en de hoop op echte democratie langzaamaan wegvloeide uit de immer vriendelijke bevolking. Het bericht van Amnesty International (zie geel kader hier boven) spreekt voor zich.
En nu?
Er liggen enkele opties op tafel. Tenzij er nieuwe bestuursleden gevonden worden die het werk kunnen overnemen op termijn, en de bredere ambities die we na de statutenwijziging hebben geformuleerd kunnen uitvoeren, is opheffen van de stichting een reële mogelijkheid. Samenwerking met een andere organisatie is een ander idee.
Voor mij persoonlijk geldt dat ik niet onmisbaar wil zijn. Het overlijden van Marc was ook voor mij een schok en heeft mijn motivatie een knauw gegeven. Dat we niet in staat zijn gebleken meer mensen enthousiast te maken voor een vrijwillige functie binnen AidsCare, reken ik ook mezelf aan.
Blijft over: is het onoverkomelijk? Daar kan je lang en breed over schrijven, maar het moment rechtvaardigt wel de brede variant. Natuurlijk is het naar als na twaalf jaar een project waar nog altijd behoefte aan is stopt. Ook al ben ik ervan overtuigd dat ons werk, onze hulp, nog steeds nodig is voor de kwetsbaarste mensen die in armoede leven, als arbeidsmigrant wordt uitgebuit – verstoken van medische zorg, door wat voor omstandigheden dan ook verslaafd geraakt aan verdovende middelen en daardoor niet meer bij machte voor zichzelf te zorgen, etc. Om maar wat te noemen. Die mensen en hun problemen verdwijnen niet als onze hulp stopt.
De vraag: maar er zijn ook kwetsbare mensen in andere landen. In Nederland zelfs, waarom dan die mensen dáár helpen? Tja… hoe gaat dat in het leven. Zoals Jan Straatman ooit geraakt werd door het lot van mensen met aids in Thailand, zo rolde ik in de wereld van LHBTQIA+’s die met hiv en in armoede leven in Cambodja. Eenmaal gegrepen wil je wat doen. Een initiatief groeit, er wordt een rechtspersoon opgericht en voor je het weet ben je 12 jaar verder.
Oneindig & onmogelijk
Niet is voor de oneindigheid gemaakt en niemand is gehouden aan het onmogelijke. Ook ik niet. Hoewel het me verdriet zou doen als AidsCare stopt, heb ik vrede met de gedachte aan wat we wél hebben gedaan in al die jaren: honderden mensen hebben we voedsel- en medische hulp gegeven, een menswaardige uitvaart bezorgd. Tientallen mensen een opleiding met uitzicht op een beter leven. Dat is ook wat waard.
Vind ik het erg als AidsCare stopt: ja. Kan ik er mee leven: ook daarop kan ik bevestigend antwoorden. De komende maanden zal duidelijk worden wat het wordt. Maar welk besluit ook valt, voor mij persoonlijk komt er hoe dan ook binnen afzienbare tijd een einde aan: mijn laatste termijn als voorzitter loopt een keer af. Het is tijd voor een nieuwe uitdaging, zeker nu er privé dit jaar ook wat fundamenteels gaat veranderen: ons pluskind, de zoon van mijn zus, doet examen en vliegt daarna waarschijnlijk uit.
In de achteruitkijkspiegel
Hoewel ik sinds de pandemie niet meer ben terug geweest in Cambodja, heb ik het land en nog meer de bewoners in mijn hart gesloten. Ik heb onvergetelijke dingen meegemaakt. Was getuige van mooie, ontroerende en ook minder leuke zaken. Wat dat betreft ben ik blij dat ik dit blog bij heb gehouden, onderaan is een uitrolmenu met data. Vanaf januari 2013 ben ik voor Untenu/AidsCare jaarlijks voor enkele maanden naar Cambodja gegaan.
Van de uitvaart van koning-vader Sihanouk, de massademonstraties van de oppositie, tot aan intieme momenten van en met Khmer: ik mocht het allemaal beleven. Dus wat er ook gebeurt: ik ben dankbaar. En nieuwsgierig wat de uitkomst van het denkproces zal zijn. En ik houd jullie hier op de hoogte, vanzelfsprekend.
Zie hier alle foto’s over de uitvaart van Sihanouk
