Trouwen met een nicht

Stel je bent al 13 jaar min of meer openlijk homo. Een nicht als een kathedraal. Vooruit, als een pagode, want dit is Cambodja. En op een dag zeg je: “Ik denk dat ik met mijn nicht ga trouwen”.

Ik had de ontmoeting met D. een week uitgesteld wegens zware irritatie van mijn kant jegens een ander Cambodjaans fenomeen:

Cadeautjes (1)

Dus voordat we het over trouwen gaan hebben, wat over een andere cultureel verschil met West-Europa. Over mijn irritatie over de zoektocht naar een appartement had ik al geschreven. Maar voor ik vertrok naar Cambodja was er nog iets waar ik me in toenemende mate aan stoorde.

Het fenomeen waar menig in Cambodjaanse ogen terecht steenrijke barang (buitenlander) mee te maken krijgt: “Breng je een cadeautje voor me mee?”. De afgelopen jaren deed ik dat soms wel, en het bleef bij aardigheidjes. Ook al druiste het in tegen onze mores: kinderen die vragen worden overgeslagen.

Maar vragen staat vrij, en soms zijn dingen hier niet verkrijgbaar, soms heb je een smeermiddel nodig en dan kan een kleinigheidje helpen.

Af en toe worden mensen overmoedig, en dit keer waren het te veel verzoeken. Bij D., met wie ik levendige koffie-afspraken heb waar ik ook zeer van geniet, begon het dit keer met zwarte lippenstift. Daar kwam nog wat andere make up bij. Totdat hij vroeg: “Ken je deze webwinkel?”. Ik voelde meteen waar hij heen wilde, dure schoenen. Geen idee, antwoordde ik strategisch maar geheel naar eer en geweten.

Foutje: boos op een Cambodjaan

Kort en goed: het eindigde met het voorstel: “Als jij USD 50,- betaalt en ik de rest?”. Er knapte een adertje bij me, want geheel tegen de voorschriften in werd ik boos tegen een Cambodjaan. Of hij gek was geworden, en alsjeblieft eens volwassen wilde worden en zich niet zo afhankelijk wilde opstellen?

Daarna was het een week of twee stil. Ondertussen wilde een andere kennis dat ik voedingssupplementen meenam, van die enorme bussen die je bij de drogisterij vindt. Weer een ander hield het vaagjes bij something. En voor degene die het echt nodig heeft, had ik al ondergoed en andere zaken waaronder een oude iPad ingeladen. Als aardigheidje lagen er ook al tig zakjes stroopwafels klaar.

Oh ja, die waren voor D. te min: “No cookies please“. Het bleef dus bij de koekjes als relatiegeschenkje en de spullen voor de arme protégé. Basta.

Trouwen met een nicht

Gisteren was de grote dag: ik zou D. weer eens bij de koffie ontmoeten en hij zou horen dat ik niets had meegebracht. Koffie op mijn kosten, maar dat vind ik wel normaal hier. Zolang het niet bij Starbucks is. Want dat merk heeft sinds kort een filiaal hier en is helemaal je-van-het natuurlijk. Het wachten is op de eerste McDonalds dat hier als een 3-sterrenrestaurant zal worden onthaald, maar dit geheel terzijde.

Ik reed om mijn fietsje dat al 6 jaar trouw dienst doet – en voor het eerst dit jaar in een tropisch tempo – naar Tini Café.

Daar zat D. al te wachten in het kleine koffiebarretje. De koffie is er goed, de prijs navenant. Mede omdat er voornamelijk expats komen. Al snel werd het weer een levendige boel met ons favoriete gespreksonderwerp. Echt serieus wordt het zelden, en dat is op zijn tijd ook nodig.

Bezoek aan familie

Hij was een week met zijn familie naar zijn hometown geweest, het platteland eigenlijk. En plots vertelde hij: “Ik denk dat ik met mijn nichtje ga trouwen”. ik viel bijna van mijn kruk. D. is één van de flamboyantste nichten hier in de gayscene van Phnom Penh. En hoorde ik nu goed dat hij met een vrouw wilde trouwen? En met zijn nichtje nog wel?

Het fenomeen was me in Cambodja niet onbekend: armoede, het gebrek aan oudedagsvoorzieningen en ook eenzaamheid speelt vaak een rol. En dan is kinderen maken een probaat middel. Je creëert je eigen AOW. En passent heb je ook nog de bloedlijn voorgezet.

En het waren exact deze argumenten die D. aanvoerde voor zijn voornemen. Ergens wist hij wel dat het tegen beter weten in was. Maar: zijn moeder was zo blij toen hij het vertelde. En hij kon toch geen buitenlandse man meer vinden, want daarvoor naderde hij wel de houdbaarheidsdatum (dit is niet wat ik vind, maar de praktijk). En hij wilde zijn leven niet in eenzaamheid slijten. En ook de voortzetting van zijn eigen bloedlijn werd erbij gehaald.

Twee werelden

Wat kan je met je Westerse overtuiging hier tegen inbrengen? Cambodjaanse LHBTI’s leven tussen twee werelden. Het is een worsteling die voor ons moeilijk te vatten is. Enerzijds is door de aanwezigheid van veel buitenlanders hier in de afgelopen jaren een bloeiende gayscene ontstaan waar ook Cambodjanen in toenemende mate gebruik van maken. En mede door het gebrek aan plekken buiten zijn er wel 6 sauna’s waar mannen plezier met elkaar beleven. Met name gericht op de lokale homo- en bi-populatie.

Anderzijds is daar de worsteling met de lokale gebruiken en cultuur. Die is niet eens zo vijandig ten opzichte van andere seksuele richtingen. Eerder ingegeven door de zorg voor later. Er zijn voldoende Boeddhistische monniken die verklaard hebben dat het zijn van LHBT of I geen eigen keuze is en niet indruist tegen de Boeddhistische leer.

Overtuigen zou ik hem waarschijnlijk niet, maar ik heb hem wel met de nodige humor wat tegenargumenten gegeven. Zoals zijn nichtje, die ook seksuele wensen heeft waaraan hij lastig kan voldoen. Althans niet met de volle overtuiging die ook zij verdient. De gezondheidsrisico’s voor haar als hij vroeg of laat toch weer de gaysauna induikt.

Ogen dicht en denken aan een man

Ik vertelde over mannen uit mijn omgeving die ook tegen beter weten in met een vrouw waren getrouwd en ‘het’ enkel konden volbrengen met de ogen dicht, fantaserend over mannen. En over de bloedlijn (als trouwen in de familie al niet ongebruikelijk is), dat dat vroeg of laat ook zijn genetische tol gaat eisen. Enfin, ik kan alleen maar hopen dat het hem aan het denken heeft gezet.

Natuurlijk is het hier geen Nederland, en ik weet dat de grenzen tussen mannelijk en vrouwelijk en die tussen homo en hetero niet zo strak liggen. En dat veel homomannen heel goed in staat zijn tot de heterodaad. Maar evenzoveel van dat soort huwelijken strandt hier ook omdat het niet vol te houden is.

Tot slot hintte ik nog op iets dat ik in Nederland nooit zou doen, maar wat hier wel heel lang geleden praktijk was en wellicht een gulden middenweg: trouwen met een lesbische vrouw, ‘maak’ een kind of wat, en leidt verder je eigen leven. Maar ook dat was geen optie. Nicht D. wil trouwen met zijn nicht.

Nu is trouwen in Cambodja heel erg gay. Want na de bruiloft wordt het een verkleedpartij waarop menig drag queen jaloers is. Maar dat lijkt me voor een homo geen reden om te trouwen met een vrouw. Ik ken ook homokoppels die in traditionele kledij ’trouwen’.

Cadeautjes (2)

Aan het eind van ons gesprek vroeg hij of ik the things had. De dingen? Ja de dingen die ik zou kopen. Ik legde hem uit dat hij niet de enige was en dat ik er een beetje genoeg van had, dat ik me net een webwinkel voelde. En dus maar niets had gekocht.

Daarna vroeg hij nog of ik nog ging lunchen. Hint. Jawel: alleen. Soms moet je duidelijker je grenzen stellen. Best lastig voor mij.

AOWarmoedeCambodjacultuureenzaamheidhomohuwelijkhuwelijkpensioen