Taal is ontzettend belangrijk wil je je ergens kunnen handhaven. Nu is het Khmer wel wat anders dan Frans, Duits of Engels – al zitten er aardig wat Franse leenwoorden in deze taal, zij het in verbasterde vorm.
Voor veel buitenlanders hier is de taalhobbel te groot om te slechten, maar Nederlanders met een talenknobbel hebben de uitspraak snel onder de knie omdat veel klankkleuren uit het Khmer ook in het Nederlands voorkomen. Ik was in Nederland al begonnen met een soort vakantiecursus, en ik vind het gewoon leuk om een taal te leren.
Nu schreef ik al dat ik een beetje kon pingelen met de tuktukchaffeurs, dat wil zeggen, ik noemde een tegenbod in het Khmer. Nadat we gisteren bij een Nederlander op bezoek waren geweest en het onvermijdelijk ook over geld kregen (m.n. wat normale bedragen zijn die hier gerekend zouden mogen worden) kregen we handige tips.
Benzine is hier goedkoper dan in Nederland, maar met de levensstandaard hier erg duur voor de Cambodjaan. Maar een tuktuk is niet meer dan een brommertje met een viertaktmotor, en verbruikt niet veel benzine. Daarnaast zou het handiger zijn in de plaatselijke valuta af te dingen, de riel (qua koers vergelijkbaar met de vroegere Italiaanse lire, dan weet je het wel). Dan gaat het niet meer per hele dollar, maar in bedragen van honderden of duizenden riel.
Tot tien tellen kon ik al wel, maar nu moest ik plots ‘honderd’ en ‘duizend’ leren. Ik testte het bij de balie van het hotel en – of ze het meenden of gewoon aardig wilden zijn – het klonk volgens beide jongens als native. Zoiets moedigt mij alleen maar aan.
Nu hoorden wij ook dat als gevolg van de coup die de Rode Khmer in de jaren zeventig pleegde, ontzettend veel mensen van het platteland naar de stad zijn gebracht. Dit is de groep die de huidige elite vormt en niet alleen qua uitspraak afwijkt van de oorspronkelijke stedelingen. Ze zijn ook beduidend zwaarlijviger en rijden in opzichtig dure auto’s in plaats van op een brommertje. En zij hebben een plattlandsaccent meegebracht dat minder goed verstaanbaar is voor eenieder die het standaard-khmer leert.
Maar goed, bij mijn eerste poging om af te dingen in riel was het resultaat verbluffend. Niet alleen kreeg ik als antwoord hele zinnen terug in het khmer, ik kreeg ook mijn zin bij de ritprijs. En wees gerust: we persen de chauffers niet uit, maar een wit gezicht zorgt er voor dat menige prijs met een factor twee of drie over de kop gaat. Ook de volgende rit had hetzelfde effect: verbazing, een lagere prijs en antwoord in het khmer. Het neveneffect was minder leuk, de tuktukchauffeur keek iets minder vrolijk bij het wegrijden. Daarom lach ik nu maar wat meer bij het afdingen, het is niet kwaad bedoeld.
Later op de dag, nadat we wat gegeten hadden, vroeg ik de rekening in het khmer, een kort en simpel zinnetje (‘soom ket loi‘). Maar blijkbaar zo overtuigend uitgesproken dat ik weer een heel verhaal terugkreeg. In het khmer uiteraard. Daar sta je dan met je mond vol tanden. Maar ik vind het leuk om te zien dat de houding van de Cambodjaan verandert als je moeite doet hun taal te spreken. Je krijgt onmiddellijk meer respect.
Het smaakt naar meer, want het is dus wel degelijk te leren. Wel een extra handicap, het schrift telt veel meer tekens dan het onze met onnoembaar veel accenten. En spaties kennen ze ook niet. Een hele zin telt dus heel veel tekens die voor ons in eerste instantie onherkenbaar zijn.
Maar da’s iets voor de inburgeringscursus.
CambodgeCambodiaCambodjacommunismeIndochinaKhmerKhmer RougeRode Khmertaal
Reageren?