Ron van Zeeland

Het is Khmer Nieuwjaar en al weer bijna 9 jaar geleden dat ik voor het eerst naar Zuidoost Azië ging. Ik móest een keer mee naar Thailand volgens mijn man. Vooruit dan, maar dan óók naar Cambodja. Ik had altijd een fascinatie voor dat land gehad. En als we toch in de buurt zijn, waarom dan niet ook naar Vietnam? En zo geschiedde. De gevolgen zijn bekend.

Thai, Lao & Khmer Nieuwjaar

De Cambodjanen noemen het Boeddhistisch Nieuwjaar ‘Khmer Nieuwjaar’, de Thai ‘Thai Nieuwjaar’, De Laotianen ‘Lao Nieuwjaar’. Maar in feite is het dus Boeddhistisch Nieuwjaar. De Cambodjanen gaan massaal terug naar hun geboortestreek of ze vieren het in Siem Reap, bij Angkor Wat. En steeds meer wordt het Thaise gebruik (met name in Siem Reap) van het elkaar nat gooien overgenomen. 

Ons eerste bezoek aan Siem Reap is onvergelijkbaar met ons laatste , vorig jaar. Het inmiddels toerisme is zó massaal geworden dat je geen foto kan nemen van de oude tempels zonder andere mensen erop. Toen ik in 2017 met de kinderen van mijn zus de tempels van Angkor Wat bezocht werden ze letterlijk weggeduwd door een Chinese toeriste toen ik hen bij een karakteristieke grote boom wilde fotograferen.

Siem Reap International Airport verwerkt inmiddels meer vluchten dan Phnom Penh. Toen wij er najaar 2011 landden met een propellervliegtuig leek het of we een halve eeuw teruggeworpen waren in de tijd. Waar in Bangkok overal klimaatregelaars hingen, zaten we in Siem Reap onder de  ventilatoren. Het had wat schattigs. Natuurlijk waren er toeristen, maar die kwamen voornamelijk voor wereld erfgoed Angkor Wat.

Klik op bovenstaande foto om alle foto’s van Siem Reap, Angkor Wat, het drijvend dorp en Baray Teuk Thla te bekijken.

Pubstreet stelde nog niet zo veel voor en je kon nog gewoon een tuk kralok bestellen met doerian.Tegenwoordig staat er bij de entree van het centrum aan de ene kant van de straat een regiment stalletjes opgesteld waar je real Cambodian fruitshakes kan bestellen. En er recht tegenover staan de handkarren waar de doerians nog in hun stekelige schil hoog opgestapeld liggen. Als je dan een tuk krolok wilt bestellen met doerian, dan gaat het van “At miën bong” (heb ik niet). En waarom niet? Te duur, en: de toeristen willen geen doerian, want het stinkt. Tot zover de real Cambodian fruitshake. Ze weten niet wat ze missen, niks lekkerders dan een echte Khmer tuk kralok mét een beetje stinkfruit 😉 .

Vooruitgang, je houdt het niet tegen.

Songkran

In 2013 waren we weer in Azië, via Thailand naar Cambodja. Over land dit keer. We reisden via Pattaya, alwaar het nieuwe jaar ingeluid werd met veel watersmijterij tijdens het Songkranfestival. We waren in Pattaya, toch al niet de meest kuise bestemming op aarde. En tijdens Songkran gaan alle remmen los. Het lijkt wel carnaval.

Ik herinner me dat we op straat liepen – onze paspoorten en telefoons in een plastic hoesje om onze nek – en ons tegemoet liep een groepje met daarin wat gay jongens en transmeiden. Voor ik het wist had één van de dames me natgespoten, smeerde ze mijn gezicht in met een papje van water en rijstmeel. En terwijl ik een hand in mijn kruis voelde kreeg ik een hele natte zoen, recht op mijn mond.

Geen #metoo van mijn kant hoor, ik genoot van de vrije sfeer.

Jaren later zag je de eerste waterpistolen verschijnen in Cambodja. Natgespoten ben ik er echter niet, maar als ik nu de foto’s zie op Facebook waar men poseert met wat dan in keurig Nederlands supersaokers heten, dan vrees ik dat ze het ook in Siem Reap dit jaar niet droog houden.

Khmer Nieuwjaar in Nederland

In Nederland wordt uiteraard ook stilgestaan bij Khmer Nieuwjaar. De Cambodjaanse gemeenschappen vieren dat traditioneel in Heesch (gemeenschapshuis De Pas) en in Breda (gemeenschapshuis De Koe). De Osse Cambodjaanse gemeenschap vierde Khmer Nieuwjaar gisteren en de Bredase groep viert het volgend weekeinde met met Boeddhistische ceremonies en een feest met Cambodjaanse gerechten en muziek:

Waarschijnlijk gaat een delegatie van Stichting Untenu ‘s avonds naar Breda. Verslag volgt dan.