Het wordt een CDA-er

Volgens de Brabantse kranten bestaat er geen twijfel over of de opvolger van Hanja Maij-Weggen komt uit het CDA-kamp.

Een aantal kandidaten passeert de revue, waaronder de altijd terugkerende Yvonne de Rooy. Ook de naam van minister Van der Hoeven doet blijkbaar op het provinciehuis hardnekkig de ronde.

Hieronder het stuk van verslaggever Peter Ullenbroeck van BN/De Stem:

Wie wordt de opvolger van Hanja?

De nieuwe Commissaris van de Koningin in Brabant zal opnieuw van CDA-huize zijn. En wellicht vrouw. Iets voor Yvonne van Rooy?

Laat ik mijn punt maar direct maken, moet minister Guusje Ter Horst (Binnenlandse Zaken) gedacht hebben toen ze deze week met Provinciale Staten sprak over de profielschets voor de nieuwe Commissaris van de Koningin in Brabant. Liefst een vrouw, gaf Ter Horst alvast een schot voor de boeg, amper een paar weken nadat ze vergeefs had geprobeerd de benoeming van een mannelijke politiechef in Zuid-Holland te blokkeren.

Of Ter Horst bij de benoeming van een nieuwe Commissaris voor Brabant wél haar zin krijgt? Wie zal het zeggen. Veiliger is het je geld te zetten op de politieke kleur van de opvolger van Hanja Maij-Weggen. Hoewel de sollicitatieprocedure nog maar net van start is gegaan, staat die wel vast. De nieuwe commissaris zal na Ter Harten, Van Agt, Houben en Maij-Weggen opnieuw van CDA-huize zijn.

Voor de benoeming van nieuwe CdK’s bestaat sinds jaar en dag een ongeschreven herenakkoord tussen de gevestigde politieke partijen in Den Haag die gebroederlijk de provincies onder elkaar verdelen. Zo zijn Groningen en Drenthe sinds jaar en dag een toevluchtsoord voor gearriveerde PvdA’ers, is Friesland van de VVD en behoren de drie zuidelijke provincies toe aan het CDA.

Bovendien zal de CDA-partijtop het nooit toestaan dat in haar eigen achtertuin, een niet-christendemocraat tot Commissaris wordt benoemd. Zeker niet nu het CDA, landelijk de grootste partij, op lokaal niveau de afgelopen jaren flink terrein heeft moeten prijsgeven. Van de twintig grootste gemeenten in Nederland hebben er nog maar twee een CDA-burgemeester.
De nieuwe Commissaris moet dus in de CDA-hoek gezocht worden. Maar wie dan? Laten we de profielschets er eens bij nemen. Daarin valt te lezen dat de kandidaat de Brabantse samenleving goed moet aanvoelen. En de nieuwe man of vrouw moet goed de weg kennen in Den Haag en Brussel.

Een (voormalig) politiek zwaargewicht dus die zijn sporen in de landelijke en Europese politiek heeft verdiend. Wie die zaken combineert met de wens van Ter Horst om opnieuw een vrouw te benoemen, komt uit op een beperkt rijtje kanshebbers.
Met stip op één staat Yvonne van Rooy, voormalig europarlementariër, maar bij het brede publiek vooral bekend als dat kittige ding dat staatssecretaris Economische Zaken was in de kabinetten Lubbers II en Lubbers III. De 58-jarige Van Rooy heeft Brabantse wortels, komt oorspronkelijk uit Eindhoven en was na haar politieke carrière ook nog eens een tijdlang voorzitter van het college van bestuur van de universiteit in Tilburg. Dat baantje ruilde ze vijf jaar geleden in voor exact hetzelfde baantje, maar dan bij de universiteit in Utrecht. Dus wordt het tijd om weer eens te verkassen. Den Bosch wellicht?
Een andere kandidaat ligt op het eerste gezicht minder voor de hand, maar haar naam zoemt desondanks al een tijdje hardnekkig rond op het provinciehuis in Den Bosch: Maria van der Hoeven. De Limburgse brekebeen onderscheidt zich als minister van Economische Zaken in deze crisistijd vooral met onhandige uitspraken. Wat als Maria nou eens Hanja zou opvolgen. In dat geval zou het CDA op een chique manier van zijn brokkenpiloot af kunnen komen. Maar de vraag is of Van der Hoeven zich zo maar laat afserveren?

Net als Van Rooy behoort Van der Hoeven niet meer tot de allerjongsten. Wat als Van der Horst en de vertrouwenscommissie in Brabant onder leiding van CDA’er Wim Thuis voor een jonger, energieker, type gaan? In dat geval zou Karien van Gennip, de oud-staatssecretaris van – alweer – Economische Zaken in beeld kunnen komen. De net veertig gepasseerde Van Gennip werkt tegenwoordig bij de ING als directeur Europese zaken. Minpuntje: ze komt niet uit Brabant. Maar stel dat de vertrouwenscommissie de oproep van Ter Horst naast zich neer legt en toch voor een man kiest. Ondenkbaar is dat niet. De verhouding tussen rijk en provincies is de laatste tijd bepaald niet innig en in dat geval zou Gerd Leers weleens hoge ogen kunnen gooien. De onverschrokken burgemeester van Maastricht had op Rotterdam gehoopt, nadat Den Haag ook al aan zijn neus voorbij was gegaan, maar moest Aboutaleb laten voorgaan. Of de straatvechter Leers op zijn plaats is als Commissaris is een ander verhaal. Een functie die oud-Commissaris Dries van Agt fijntjes omschreef als de meest saaie baan die hij ooit had gehad. Een baan ook waar diplomatie doorgaans meer wordt gewaardeerd dan doortastendheid.

Maar ach, maakt het eigenlijk zo veel uit wie de nieuwe Brabantse Commissaris wordt? Een ‘hulpsinterklaas’ , liet Ter Horst zich deze week nog weinig vleiend uit over de rol van de Commissaris in het Nederlandse staatsbestel.
Op één punt is de keuze wel van belang. De nieuwe Commissaris moet de kunst verstaan om bestuurders én de man op straat te kunnen raken. Zeker in Brabant waar het westelijk deel nooit warme gevoelens heeft gekoesterd voor Den Bosch.
Vanuit Brabants perspectief is het daarom verstandig een Commissaris te benoemen die dat ‘wij-gevoel’ na de periode Maij-Weggen weer weet uit te dragen. Een Commissaris van vlees en bloed, herkenbaar voor Jan uit Geldrop, maar ook Mien uit Lepelstraat.

U begrijpt, zonder verder commentaar.

BrabantCommissaris der KoningindemocratiegeheimhoudingGerd LeersGert LeersgouverneurGuusje ter HorstHanja Maij-Weggenkarien van GennipMaria van der HoevenNico HeijmansNoord-BrabantWim ThuisYvonne van Rooy