In BN/De Stem stond een mooie analyse over de positie van D66 en GroenLinks. eentje waar ik me helemaal in kan vinden:
GROEN LINKS WORDT TWEEDE D66
GroenLinks heeft bij de verkiezingen verloren. Vreemd is dat niet, want de partij wordt meer en meer een verzamelpunt van hoogopgeleide blanken. GroenLinks ziet zichzelf, zoals D66, als een vluchthaven voor de denkende kiezer.
Normaal gesproken leidt zetelverlies bij de Tweede Kamerverkiezingen bij een politieke partij tot enige vorm van kritisch zelfonderzoek.
Zo hebben de PvdA en de VVD, die beide op 22 november vorig jaar fors verloren, elk een commissie ingesteld die nu druk onderzoekt welke fouten zijn gemaakt en hoe het de volgende keer beter moet.
Een andere verliezer, GroenLinks, kiest voor een andere aanpak: doen alsof er niets aan de hand is. Al op de avond van de verkiezingen constateerde lijsttrekker Femke Halsema: „Onze kiezers zijn ons trouw gebleven.“ De nummer twee van de lijst, Kees Vendrik, zei diezelfde avond dat GroenLinks ‘een goede campagne heeft gevoerd’. Kathelijne Buitenweg, Europarlementariër voor GroenLinks, deed er nog een schepje bovenop: „We hebben een prachtige, gedurfde verkiezingscampagne gevoerd.“
Het verlies was inderdaad beperkt: GroenLinks ging van acht naar zeven zetels. Het was bovendien niet de eerste keer dat de partij verloor. Het is nog maar een paar jaar geleden dat de partij met elf zetels in de Tweede Kamer vertegenwoordigd was.
Groter dan SP
GroenLinks was toen groter dan de SP. Sinds de laatste verkiezingen is dat definitief anders: de SP is nu meer dan drie keer zo groot.
Het verbazingwekkende is: de partijtop lijkt dit helemaal niet erg te vinden. Die SP-kiezers wìllen we helemaal niet, is de teneur van uitlatingen van partijprominenten. Zo zei Vendrik: „De proteststemmers hebben hun weg gevonden naar de SP. GroenLinks is nooit een partij voor hen geweest.“ En Buitenweg: „GroenLinks heeft het populistische geweld doorstaan, als vluchthaven voor de denkende kiezer.“
Alexander pechtoldD66Femke HalsemaGroenLinksmediaSPTurkse schoonmaker
Het zijn opmerkingen die in contrast staan met de vraag die op elk GroenLinks-congres te beluisteren valt: waarom is de Turkse schoonmaker hier niet? De ‘Turkse schoonmaker’ staat daarbij voor alle maatschappelijke groepen waarvoor GroenLinks van oudsher graag wil opkomen: allochtonen, uitkeringstrekkers, laagopgeleiden, de minima.
Kortom, het deel van de samenleving dat bij de verkiezingen massaal op de SP of de PvdA stemde.Inhoudelijk biedt GroenLinks een wezenlijk alternatief voor de twee andere linkse partijen, met voorstellen die geen enkele andere partij in het programma heeft staan. Bijvoorbeeld: het verlagen van zowel de belastingen voor mensen met lage inkomens (zodat die meer geld overhouden) als het verlagen van de loonkosten voor bedrijven (zodat die meer mensen in dienst kunnen nemen).
GroenLinks slaagt er niet in deze creatieve plannen te ‘verkopen’ aan de mensen die ervan zouden profiteren. Sterker nog: de partij lijkt het niet eens meer te proberen. Je hebt een hogere opleiding nodig om de verkiezingsslogans te begrijpen, constateren twee kritische GroenLinksers, de Amsterdamse stadsdeelwethouder Dick Jansen en ex-Provo Roel van Duijn, in een artikel in hun partijblad.
De samenstelling van de kandidatenlijst maakt GroenLinks er ook niet geloofwaardiger op, constateren de twee verder. „Het is een partij van blanke intellectuelen die geen persoonlijke affiniteit hebben met de groep waar ze voor op wil komen.
Mensen boven de vijftig worden op de kandidatenlijsten nauwelijks toegelaten. Een Jan Marijnissen of een Huub Oosterhuis (lijsttrekker resp. lijstduwer van de SP, red.) zouden onze kandidatenlijst niet halen.“
Niets wijst erop dat de partijtop het als een probleem ziet dat grote groepen potentiële kiezers zijn afgehaakt. Het is kennelijk best als GroenLinks alleen nog fungeert als ‘vluchthaven voor de denkende kiezer’ – ook al is dat precies de rol die D66 probeert te spelen. Als GroenLinks bij deze aanpak blijft, zitten Alexander Pechtold en Femke Halsema straks samen te vissen in een heel kleine vijver.
Reageren?